18 kwi 2017

Dziedzictwo niematerialne Malawi

Uzdrawiający taniec Vimbuza
Taniec uzdrawiający, popularny wśród ludów Tumbuka zamieszkujących północne Malawi. Jest on istotną częścią uzdrawiającej tradycji ng’oma doskonale znanej w tych regionach Afryki, w których mówi się językami grupy Bantu. Ng’oma oznaczające „bębny choroby”, są głęboko zakorzenione w historii Tumbuka i, mimo częstych w ostatnich latach prób stłamszenia tej tradycji, pozostaje ona fundamentalną częścią pierwotnego, tradycyjnego systemu uzdrawiania chorych. Większość pacjentów poddawanych tym praktykom stanowią kobiety cierpiące na różnego rodzaju choroby psychiczne. Podczas kuracji, trwającej od kilku tygodni do kilku miesięcy, kobiety przebywają w temphiri, czyli domu chorych, prowadzonym we wsi przez renomowanych uzdrowicieli. Po postawieniu diagnozy rozpoczyna się rytuał uzdrawiania. Kobiety i dzieci z wioski, śpiewając pieśni wzywające na pomoc dobre duchy, otaczają kołem pacjentkę, która powoli wpada w trans. Jedynymi mężczyznami uczestniczącymi w rytuale są bębniarze wybijający specyficzny rytm oraz czasami męski uzdrowiciel. Śpiew i gra na bębnach są niezwykle silnym przeżyciem, otwierającym pacjentom przestrzeń do „wytańczenia swojej choroby”. Stale rozbudowywany repertuar pieśni i złożonych utworów na bębny, jak też wirtuozeria tańca, są częścią bogatej tradycji kulturowej plemion Tumbuka. Vimbuza sięga korzeniami połowy XIX wieku, kiedy stał się popularnym remedium na traumatyczne doświadczenia ucisku kolonialnego, a następnie, w czasach okupacji brytyjskiej zyskał rangę tańca uzdrawiającego, mimo że oficjalnie był zakazany przez chrześcijańskich misjonarzy. Znalazłszy się we władzy duchów Vimbuza, ludzie psychicznie chorzy mogli wyrażać swoje problemy w sposób zrozumiały i akceptowany przez całą społeczność. Dla ludu Tumbuka Vimbuza ma jednocześnie wartość artystyczną i pełni rolę terapeutyczną, uzupełniającą wobec innych form leczenia. Rytuał tańca Vimbuza jest wciąż praktykowany w regionach wiejskich, zamieszkiwanych przez plemiona Tumbuku, jednak coraz częściej spotyka się z potępieniem zarówno ze strony kościołów chrześcijańskich, jak i współczesnej medycyny.

                                          fuente: accradotalt.tumblr.com


                                                     fuente: Unesco


Tchopa – taniec ofiarny ludu Lomwe
Na ogół ofiarny taniec odbywa się z okazji zakończenia udanych zbiorów i polowań, a także w czasie składania ofiar duchom przodków po klęskach, takich jak susza czy epidemia. Wykonanie tańca tchopa wymaga specjalnych umiejętności tanecznych i wokalnych oraz akompaniamentu trzech zestawów bębnów różnej wielkości. Taniec wykonuje od dwudziestu do trzydziestu osób, które tańczą w kole, zamieniając się co jakiś czas miejscami. Niektórzy tancerze niosą na plecach worki z narzędziami rolniczymi, skóry zwierząt, marionetki, sprzęt myśliwski i dawne naczynia kuchenne. Każda wioska ma własną grupę tancerzy tchopa, którą wódz anonsuje podczas uroczystości. Dawniej taniec wykonywali starsi mężczyźni i kobiety ze społeczności lomwe, będący strażnikami tej tradycji, ale dzisiaj coraz częściej tańczą również dzieci. Wiedza i umiejętności potrzebne do wykonywania tańca tchopa są przekazywane podczas prób i wykonywania tańca z jakiejś okazji. Kluczową rolę odgrywają osoby wytwarzające stroje tancerzy i bębny, wykonawcy gwizdów i tancerze.

                                                            fuente:Unesco


                                                                 fuente:Unesco

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz