Wśród mieszkańców półwyspu Istria (Chorwatów, Włochów i niewielkiej
grupy posługującej się językiem istrorumuńskim) zachowało się kilka
odmian dwuczłonowego śpiewu i muzyki w skali istryjskiej. Styl ten
charakteryzuje się żywym, często nosowym śpiewem. Wymaga on od śpiewaków
dużej dozy improwizacji w obu wokalnych partiach, ale zawsze kończy się
śpiewem dwóch śpiewaków w unisono lub w odstępie oktawy. Typowe
instrumenty muzyczne to sopele (oboje, zawsze grane w parach), mih (miech), flety i tambura (lutnia). Wykształciło się także kilka lokalnych podstylów z charakterystycznymi cechami, np. w kanat,
wykonywanym głównie wśród ludności pochodzenia chorwackiego, drugi głos
jest często wymieniany lub podwajany przez obój, zaś w popularnym
wariancie zwanym tarankanje, słowa pieśni są czasem zastępowane
przez charakterystyczne ciągi sylab w stylu ta-na-na, ta-ra-ran, mające
naśladować dźwięk fletu. Ten styl śpiewania i grania obecny jest w życiu
codziennym mieszkańców Istrii, podczas wesel, rodzinnych i lokalnych
świąt, także uroczystości religijnych.
Śpiew ojkanje
Wykonywany jest przez dwóch lub większą liczbę wykonawców (kobiet lub
mężczyzn) techniką tremolo: głosu wydobywanego z głębi gardła. Długość
pieśni zależy od możliwości wstrzymania oddechu przez głównego
wykonawcę. Melodie oparte są na ograniczonej, w większości chromatycznej
skali tonalnej, a tematyka tekstów jest zróżnicowana, od miłości po
aktualne zagadnienia społeczno-polityczne. Przetrwanie
indywidualnych technik tremolo i różnorodnych form śpiewu na dwa głosy
zależy w dużej mierze od talentu i umiejętności śpiewaków oraz ich
zdolności wykonawczych i umiejętności przekazania wiedzy kolejnym
pokoleniom.
Muzyka Bećarac we wschodniej Chorwacji
Bećarac to rodzaj muzyki popularnej we wschodniej Chorwacji, głęboko
zakorzeniony w kulturze Slawonii, Baranji i Syrmii. Do właściwego
wykonywania tego rodzaju muzyki niezbędne jest znakomite zgranie się
wykonawców: soliści rywalizują w wymyślaniu dziesięciozgłoskowych
dwuwierszy i tworzeniu nowych melodii. Towarzyszą im grupy śpiewaków i
zespoły grające na tamburze. Poprzez tę muzykę wyrażają się uznane
wartości społeczne, ale również myśli i odczucia muzyków, które mogłyby
się okazać niestosowne, gdyby były wypowiadane bezpośrednio lub w innym
kontekście. Każdy występ jest inny i trwa tak długo, jak długo
wykonawcom wystarczy sił i energii. Soliści muszą mieć donośny głos,
znać szeroki repertuar dawnych i nowych dwuwierszy i umieć je ze sobą
szybko i zręcznie łączyć. Obecnie kobiety i mężczyźni niemal na równi
uczestniczą w kultywowaniu tej tradycji.
Nijemo Kolo – tradycyjny taniec w Dalmacji
To taniec w zamkniętym kręgu, będący tradycją społeczności
zamieszkujących region Dalmacji w południowej Chorwacji. Mężczyźni,
publicznie testując umiejętności taneczne partnerek, prowadzą je w
żywiołowy i spontaniczny sposób, na pozór bez konkretnych reguł.
Taneczne kroki i figury zależą od nastroju i woli tancerzy.
Charakterystyczną cechą „niemego koła” jest brak muzyki, chociaż występy
wokalne lub instrumentalne mogą się odbywać przed lub po tańcach.
Taniec Nijemo Kolo jest tradycyjnie wykonywany podczas karnawału,
jarmarków, świąt i wesel i stanowi okazję do spotykania się i
poznawania młodych ludzi. Różnice w sposobie wykonywania go w różnych
miejscowościach są traktowane jako przejaw tożsamości lokalnej.
Klapa – tradycja wielogłosowego śpiewu mężczyzn w Dalmacji
Grupa śpiewaków, którzy w czasie wykonywania pieśni stoją w
półkolu trzymając się za ramiona, liczy kilku tenorów, barytony i basy.
Przewodzi jej pierwszy tenor, który inauguruje pieśń. Śpiewacy dążą do
jak najlepszego zharmonizowania głosów. Pod względem technicznym nastrój
wyrażany jest przez śpiew otwarty, gardłowy, nosowy, śpiew półgłosem,
falsetem, na ogół w wysokim rejestrze. Inną cechą charakterystyczną
śpiewu klapa jest umiejętność swobodnego śpiewu, bez korzystania z
zapisu nutowego. Poruszane tematy na ogół dotyczą miłości, sytuacji
życiowych i spraw lokalnych. Wykonawcami pieśni są utalentowani
amatorzy, którzy podtrzymują tradycje poprzedników przekazywane ustnie, z
pokolenia na pokolenie. Są to mężczyźni w różnym wieku, młodsi i
starsi. W sposób bardziej formalny organizowany jest „Festiwal klapa”,
podczas którego zespoły koncentrują się w większym stopniu na samym
występie i sposobie wykonywania pieśni.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz