Mieszkańcy miasta i regionu Akiu, leżącego w prefekturze Miyagi
(północna Japonia), od mniej więcej końca XVII wieku modlą się o dobre
zbiory poprzez taniec imitujący ruchy wykonywane podczas sadzenia ryżu.
Wykonywany jest od końca XVII w., dziś głównie w czasie wiosennych i
jesiennych świąt. W tańcu udział bierze dziesięć kobiet, ubranych w
kwieciste kimona i girlandy kwiatów na głowach, towarzyszy im od dwóch
do czterech mężczyzn, wraz z którymi wykonują od sześciu do dziesięciu
tańców. Trzymając wachlarze lub dzwoneczki, kobiety ustawiają się w
jednym lub dwóch rzędach i imitują w tańcu ruchy związane z uprawą ryżu,
szczególnie taue, rozsadzanie młodych roślin na polach ryżowych.
Chakkirako
Miasto Miura, leżące na półwyspie w prefekturze Kanagawa, rozwinęło się jako ważna baza wojskowa i port dla
przepływających wzdłuż wybrzeża statków. Podpatrzywszy tańce
prezentowane im przez przybyłych marynarzy, mieszkańcy Miura
zapoczątkowali własną tradycję Chakkirako, by uczcić nią Nowy Rok,
zapewnić sobie powodzenie i szczęście w połowach w nadchodzącym roku. W
połowie XVIII w. ceremonia przybrała swoją obecną postać i stała się
okazją do prezentowania talentu i urody miejscowych dziewcząt. W połowie
stycznia, w lokalnej świątyni lub przed domami, od pięciu do dziesięciu
dorosłych kobiet (w wieku od 40 do 80 lat) śpiewa a capella do
tańca wykonywanego przez młode dziewczęta ubrane w strojne kimona.
Grupa liczy od 10 do 20 dziewcząt, ustawionych w dwóch rzędach twarzami
do siebie lub w okręgu. Dziewczęta w jednej ręce trzymają wachlarz,
którym częściowo zasłaniają twarz, w drugiej części tańca bambusowe
pałeczki, którymi uderzają o siebie. Nazwa tańca, Chakkirako,
przypomina właśnie dźwięk, jaki wydają uderzane o siebie bambusowe
pałeczki.
Daimokutate
Rytuał zachował się do dziś jedynie wśród społeczności
Kami-fukawa i jest prezentowany w świątyni Yahashira w Nara. Młodzi
mężczyźni ubrani w samurajskie stroje i dzierżący w dłoniach łuki,
ustawiają się w półkolu i prezentują opowieści i bohaterów z eposu Heike monogatari.
Każdy z młodych mężczyzn biorących udział w rytuale wywoływany jest do
środka przez mistrza prowadzącego rytuał, który wyczytuje kolejno imiona
postaci z eposu, opowiadającego o wojnie, która wybuchła między rodami
Genji i Heike. Młodzi kolejno recytują z pamięci fragmenty eposu
dotyczące bohatera, którego reprezentują, używając odpowiedniej
modulacji głosu. Kiedy wszyscy 26 bohaterowie eposu
zostaną zaprezentowani, młodzi zaczynają wybijać rytm stopami i
rozpoczynają pieśń, opuszczając miejsce w świątyni. Daimokutate
pierwotnie było traktowane jako obrzęd przejścia przez młodych mężczyzn z
22 rodów społeczności Kami-fukawa, po ukończeniu przez nich 17 lat i
osiągnięcia dorosłości. Dzisiaj rytuał jest prezentowany rokrocznie w
połowie października, po żniwach, przez młodych chłopców w różnym wieku i
pochodzących z różnych rodów (rodzin). W istocie, od mniej więcej XII
wieku członkowie oryginalnych 22 rodów zamieszkujących Narę rozproszyli
się na tyle, że rytuał przetrwał jedynie dzięki wysiłkom innych
mieszkańców miasta.
Dainichido Bugaku
Według legendy, wędrowni aktorzy bugaku, tradycyjnych tańców i muzyki dworskiej,
odwiedzili miasto Hachimantai, na początku
VIII wieku, w czasie odnawiania świątyni Dainichido. Rytuał wziął nazwę
od tego legendarnego wydarzenia, i od tego czasu jest przekazywany z
pokolenia na pokolenie przez mieszkańców lokalnych społeczności z Osato,
Azukisawa, Nagamine i Taniuchi. Każdego roku 2 stycznia mieszkańcy
wędrują z wyznaczonych miejsc do świątyni, gdzie wykonują dziewięć
świętych tańców między brzaskiem a południem, jako modlitwę o szczęście w
Nowym Roku. Niektóre tańce odbywają się w maskach, inne angażują dzieci
i młodych, odzwierciedlając różnorodność wśród lokalnych społeczności.
Rytuał wzmacnia więzi między członkami lokalnych społeczności, zarówno
uczestnikami jak i obserwatorami przybyłymi tu każdego roku.
Hayachine Kagura
Około XIV lub XV wieku mieszkańcy prefektury Iwate,
rozpoczęli prezentację ludowych przedstawień kagura ku czci góry
Hayachine, uważanej za świętą i uosobienie bóstwa. Przedstawienia te z
czasem przerodziły się w Wielki Festiwal Świątyni Hayachine, który
odbywa się rokrocznie na początku sierpnia w mieście Hanamaki. Hayachine
Kagura to seria sześciu tańców w maskach, którym towarzyszy muzyka na
bębnach, cymbałach i fletach. Pięć pierwszych tańców opowiada historie z
życia bóstw i średniowiecznej Japonii, a w tańcu finałowym objawia się
tancerz shishi, ucieleśniający bóstwo Hayachine. Pierwotnie
kagura w tej świątyni przedstawiana była przez mnichów ku czci górskiego
bóstwa i miała zapewnić błogosławieństwo dla mieszkańców, dziś jest
wykonywana przez tancerzy z lokalnej społeczności, szczycącej się tą
wyjątkową tradycją.
Rytuał Oku-noto no Aenokoto
Rytuał o charakterze agrarnym, przekazywany od pokoleń wśród
uprawiających ryż z półwyspu Noto, w prefekturze Ishikawa na wyspie
Honsiu, odbywa się dwa razy do roku. Pan domu zaprasza bóstwo opiekujące
się polami ryżowymi i zachowuje się tak, jakby niewidoczny duch był
materialnie obecny. W grudniu, by podziękować za zbiory, gospodarz
przygotowuje rytualną kąpiel i posiłek, przywołując bóstwo pól ryżowych
odgłosem ucierania ziaren ryżu na ciasto. Gospodarz „wita” bóstwo na
progu domu w odświętnym stroju, dzierżąc latarnię, po czym zaprasza do
odpoczynku przed rytualną kąpielą i posiłkiem złożonym z ryżu,
fasoli i ryb. Według przekazów, bóstwo ma tak słaby wzrok, że gospodarz
za każdym kęsem musi słowami opisywać serwowane potrawy. Podobny rytuał
ma miejsce w lutym, przez sadzeniem ryżu, by zapewnić obfite plony.
Tradycyjne tańce Ajnów
Odbywają się podczas ceremonii
i spotkań, jako część uświetniająca oficjalne festiwale oraz
uroczystości rodzinne. Występują w wielu wariantach, ale ściśle związane
są ze stylem życia i religią Ajnów. Tańce wykonywane są przez dużą
grupę tancerzy, którym często towarzyszą śpiewacy akompaniujący sobie
jedynie głosem, bez użycia instrumentów. Niektóre tańce imitują ruchy i
dźwięki wydawane przez zwierzęta i owady, inne, jak taniec z mieczami
czy łukami, zachowały znaczenie rytualne. Wiele tańców jest
improwizowanych i ma charakter czysto towarzyski. Wierząc we
wszechobecność duchów, Ajnowie składają hołd i podziękowania naturze
właśnie poprzez taniec. Jeden z tego typu tańców wykonywany jest podczas
ceremonii Iyomante, gdzie uczestnicy odsyłają do nieba ducha
zjedzonego przez nich niedźwiedzia, naśladując ruchy żywego zwierzęcia.
Mibu no Hana Taue – rytuał przesadzania ryżu
Obrzędem rolniczy odprawiany przez społeczności Mibu i Kawahigashi w
Kitahiroshimie (Prefektura Hiroszima) w celu zapewnienia obfitych
zbiorów ryżu. W pierwszą niedzielę czerwca, po zakończeniu wysiewu
następuje rytuał przesadzania sadzonek ryżu. Mieszkańcy wioski
przyprowadzają bydło do Świątyni Mibu, gdzie zwierzętom zakłada się
strojne siodła i kolorowe łańcuchy. Starszyzna, niosąc świętą laskę jako
narzędzie obrzędowe prowadzi mieszkańców na specjalnie przeznaczone do
tego celu pole ryżowe. Kiedy ziemia zostanie zaorana, ubrane w kolorowe
stroje dziewczynki umieszczają zebrane wcześniej sadzonki w skrzyni,
śpiewając przy tym pod kierunkiem starszyzny. Następnie pole ryżowe jest
wyrównywane przy pomocy eburi, co ma na celu nadanie obrzędowi
uroczystego charakteru. Później dziewczynki sadzą kolejno ziarna,
cofając się pod kierunkiem osoby posługującej się eburi i
drugiej, niosącej ziarno, która zasypuje ziemię po ich przejściu.
Śpiewane są rytualne pieśni przy akompaniamencie bębnów, fletów i małych
gongów. Kiedy cały rytuał dobiega końca, eburi umieszczane jest
odwrotną stroną w wodzie z trzema garściami ziaren ryżu. Przekazywanie
tradycji zapewnia starszyzna dobrze znająca pieśni i muzykę i czuwająca
nad przebiegiem obrzędu.
Sada Shin Noh
Składa się z serii rytualnych tańców oczyszczających, wykonywanych co
roku w dniach 24 i 25 września w świątyni Sada w japońskim mieście
Matsue w prefekturze Schimane. Stanowią one część rytuału gazakae, polegającego na wymianie mat. Tańce służą rytualnemu oczyszczeniu nowych mat (goza)
przeznaczonych dla bóstw opiekuńczych sanktuarium i mają na celu
uzyskanie łask dla całej społeczności od wdzięcznych bóstw. Różnego
rodzaju tańce są wykonywane na specjalnie przygotowanej do tego scenie
wewnątrz świątyni. Niektóre występy odbywają się z użyciem mieczy,
świętych drewnianych kijów i dzwonków, w innych tancerze noszą maski
przedstawiające twarze starszych ludzi lub bóstw i odtwarzają japońskie
mity. Podczas rytualnego tańca gozamai, tancerze noszą ze sobą
maty, by dokonać rytuału oczyszczenia się przed ofiarowaniem ich
bóstwom. Tańcom towarzyszy śpiew, gra na flecie lub bębnach, wykonywana
przez muzyków siedzących w kręgu na scenie. Mieszkańcy wierzą, że obrzęd
Sada Shin Noh powinien być odprawiany regularnie, by odnawiać łaski
bóstw opiekuńczych oraz by zapewnić dostatnią i spokojną przyszłość
tancerzom, ich rodzinom i całej społeczności.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz