Dziedzictwo niematrialne Gwatemali

Rabinal Achí („Człowiek z Rabinal”) to dramat dynastyczny Majów, tradycyjne widowisko teatralno-taneczno-muzyczne wystawiane w dniu św. Sebastiana (20 stycznia) i w dniu św. Pawła (25 stycznia) w Rabinal w departamencie Baja Verapaz. Jedyna sztuka odgrywana w języku Majów i traktująca o wydarzeniach historycznych sprzed przybycia Europejczyków. Według Tedlocka dramat przedstawia wydarzenia z początku XV wieku z okresu panowania króla Quicab, nawiązuje również do innych wydarzeń historycznych ujętych w księdze Popol Vuh. Około roku 1450 Kicze dokonali wielu podbojów, a od podbitych ludów ściągali wysokie trybuty. Jednak po roku 1470, ludy Cakchiquel i Rabinal wyzwoliły się spod ich panowania, tworząc konkurencyjne państwa. Czteroaktowa sztuka traktuje o konflikcie pomiędzy dwoma największymi ośrodkami politycznymi w regionie: Rabinaleb’ i Kajyub’. Głównymi bohaterami są książęta Rabinal Achí – książę Rabinaleb’ i K’iche Achí – książę Kicze. K’iche Achí napada na Rabinaleb’, zostaje pojmany, postawiony przed sądem i stracony. W sztuce występują również: władca Rabinaleb’ Job’Toj, jego sługa Achij Mun Achij Mun Ixoq Mun, jego córka Uchuch Q’uq’ Uchuch Raxon i trzynaście orłów i jaguarów reprezentujących wojowników fortecy Kajyub’. Aktorzy noszą bogato zdobione przebrania i maski, tańczą i recytują przy dźwiękach muzyki – dwóch trąb, świętego bębna (tan), instrumentów drewnianych i glinianych, fletów, marakasów i marimby.

                                                            fuente: www.emaze.com

                                                        fuente: www.qcodemag.it

                                                    fuente: elrabinalachi.galeon.com

                                                     fuente: www.prensalibre.com

Ceremonia Paach z okazji zbiorów kukurydzy

Polega na składaniu dziękczynienia za udane zbiory kukurydzy. Modły odprawiane są w języku mam. Ceremonię prowadzą najstarsi i najbardziej szanowani członkowie społeczności, zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Modlitwy wypowiada czworo „parlamentaros”, wspomaganych przez czworo pomocników. Cztery kobiety uroczyście układają dekoracje z kolb kukurydzy oraz kierują przygotowaniem i podaniem posiłku.  Nowi członkowie społeczności są instruowani przez starszych w czasie warsztatów, a dziadkom na ceremonii towarzyszą dzieci. Od kilku lat zainteresowanie ceremonią Paach zaczyna wygasać.