Pieśni i tańce w Korei Południowej

Epickie pieśni pansori

Gatunek muzycznego opowiadania wykonywany przez jednego wokalistę przy akompaniamencie bębna. Ta popularna tradycja, dla której charakterystyczny jest ekspresyjny śpiew, stylizowana mowa oraz specjalny repertuar narracji i mimetycznych gestów, zawiera elementy zarówno kultury elit jak i ludowej. W czasie przedstawień trwających do ośmiu godzin, śpiewak lub śpiewaczka przy akompaniamencie bębna cylindrycznego improwizuje tekst, w którym wiejski dialekt koreański przeplata się z wyszukanymi literackimi wyrażeniami. Nazwa pansori pochodzi od koreańskich słów: pan oznaczającego miejsce, w którym gromadzi się wiele ludzi, oraz sori czyli pieśń. Pansori powstało w XVII wieku w południowo-zachodniej Korei, prawdopodobnie jako nowa forma wyrażania narracyjnych pieśni szamanów. Aż do XIX wieku pozostało tradycją przekazywaną ustnie pośród prostych ludzi, później uzyskało bardziej wyrafinowaną literacko treść i zaczęło cieszyć się znaczącą popularnością wśród elity miejskiej. Sceneria, bohaterowie i sytuacje, które tworzą świat pansori, mają swoje korzenie w koreańskiej historii w okresie Joseon (1392-1910). Wśród poruszanych tematów są: lojalność wobec bliskich, żałoba i miłość. Artyści pansori przechodzą długi, mozolny trening, zanim zdołają mistrzowsko opanować wielką różnorodność brzmień wokalnych i zapamiętać złożony repertuar.

                                                        fuente:  Unesco


Taniec Cheoyongmu

Pierwotnie służył odganianiu złych duchów i jako forma modlitwy o pomyślność na królewskich uroczystościach lub podczas rytów odprawianych w przeddzień Nowego Roku. Taniec oparty jest na koreańskiej legendzie o Cheoyong, synu króla smoków Yongwang, który przybrał ludzką postać i uratował swoją ziemską małżonkę od śmierci (chorą na czarną ospę) - tańcząc i śpiewając. Taniec wykonywany jest przez pięciu mężczyzn ubranych na biało, niebiesko, czarno, czerwono i żółto. Liczba ta symbolizuje cztery główne kierunki oraz centrum. Noszą oni maski w jasno bordowym kolorze, przedstawiające męską twarz z białymi zębami, cynowymi kolczykami ze sznurkiem ołowianych koralików oraz czarnym nakryciem głowy ustrojonym dwoma kwiatami peonii i siedmioma śliwami, które mają odstraszać złe duchy i dodawać dobrej energii. Tancerze poruszają się z okazałością i wigorem, w zmiennych stylach i tempach muzyki, podkreślanej przez słowne recytacje pieśni. Wokół postaci Cheoyong narosło wiele ludowych mitów i wierzeń, np. wiara, iż jego rzeźbiona statuetka umieszczona nad drzwiami chroni dom przed czarną ospą i innymi chorobami. Taniec poświęcony Cheoyong ucieleśnia także wartości klasycznej filozofii konfucjańskiej.

                                              fuente: 联合国教科文组织

                                                    fuente: Unesco


Gagok, pieśni liryczne z akompaniamentem orkiestry

Rodzaj tradycyjnej koreańskiej muzyki wokalnej śpiewanej przez mężczyzn i kobiety z towarzyszeniem niewielkiej orkiestry. Niegdyś towarzysząca klasom wyższym, obecnie jest szeroko rozpowszechniona w całym kraju. Gagok składa się z 26 namchang – pieśni dla mężczyzn i 15 yeochang –  pieśni dla kobiet. Namchang są wykonywane mocnym, głębokim i donośnym głosem, a yaochang – wysokim i słabym. Gagok komponuje się zarówno w tonacji uroczystej i spokojnej, jak i w tonacji melancholijnej, przy użyciu rytmu 10. lub 16. taktowego. Tradycyjna instrumentacja orkiestry obejmuje 6 strunową cytrę geomungo, bambusowy flet poprzeczny daegeum, 12 strunową cytrę gayageum i piri (małą piszczałkę z podwójnej trzciny). Pieśni Gagok są cenione za formy liryczne, harmonię, wyrafinowaną melodię oraz nowoczesną, finezyjną kompozycję muzyczną. Osiągnięcie kunsztu w tej formie śpiewu wymaga czasu i ogromnego wysiłku, a występy narzucają konieczność czynnego zaangażowania i wyjątkowego opanowania. 

                                                      fuente:  Unesco

                                                     fuente:  Unesco

Arirang, liryczna pieśń ludowa

Zasadniczo jest to prosta piosenka z refrenem „arirang, arirang, arariyo” i dwoma zwykłymi kupletami, różnymi w różnych regionach. Jako prosty utwór muzyczno-literacki skłania do improwizacji, naśladownictwa i śpiewu unissono, co ułatwia jego przyjęcie się wśród różnych gatunków muzycznych. Eksperci szacują, że istnieje ok. 3.600 odmian 60 wersji tradycyjnych piosenek zatytułowanych „Arirang”. Arirang cechuje uznanie dla inwencji twórczej, swoboda wypowiedzi i empatia. Każdy może napisać nowe słowa, które powiększą liczbę odmian regionalnych, historycznych i typologicznych pieśni, wzbogacając różnorodność kulturową. Arirang jest piosenką śpiewaną powszechnie i cenioną przez naród koreański. Jednocześnie zespół wykonawców wersji regionalnych, zwłaszcza wspólnot lokalnych, prywatnych grup i osób zabiega o jego popularyzację i przekazywanie, wydobywając cechy wspólne i lokalne poszczególnych wersji.  

                                                   fuente: Unesco


Nongak, ludowe widowisko muzyczno-taneczne

Nongak jest gatunkiem ludowej sztuki widowiskowej wywodzącej się z obrzędów wspólnotowych i wiejskich zwyczajów. Z czasem stała się sztuką widowiskową reprezentatywną dla Republiki Korei, obejmując grę na instrumentach perkusyjnych (a niekiedy także na instrumentach dętych), pochody, tańce, przedstawienia teatralne i pokazy akrobatyczne. Artyści pochodzący z danego regionu noszą wielobarwne stroje, grają i tańczą w czasie wiejskich uroczystości, aby zdobyć przychylność bogów, przepędzić demony, na wiosnę modlić się o dobre plony, jesienią świętować udane zbiory, a także uzyskiwać środki na wspólne przedsięwzięcia. Wyróżnia się pięć regionalnych stylów nongak, na ogół odpowiadających pięciu ośrodkom kulturalnym. Wioski w jednym regionie różnią się między sobą pod względem stylu, rytmu, strojów i składu zespołów. Wykonywane są tańce z układami choreograficznymi i tańce z maskami, w czasie których aktorzy w maskach i specjalnych strojach recytują zabawne skecze. Pokazom akrobatycznym towarzyszą występy z balansowaniem talerzami i błazenady z dziećmi noszonymi przez tancerzy na barana. Publiczność poznaje nongak poprzez uczestnictwo w widowisku.

                                                       fuente: Unesco

                                                           fuente: Unesco