20 sty 2017

Stećci. Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czarnogóra,Serbia

Najprawdopodobniej nagrobki  stećci pojawiły się w drugiej połowie XII w., rozprzestrzeniły się w XIV–XV w. Były wznoszone głównie z wapienia – powszechnie występującego a w regionie, a także z serpentynów, łupków, zlepieńców, tufu i innych kamieni. Kamieniołomy znajdowały się w pobliżu cmentarzy, by ułatwić transport wielotonowych nagrobków, wykuwanych i często ozdabianych reliefami w kamieniołomie. Najczęściej stosowanymi motywami świeckimi są herby oraz przestawienia różnych rodzajów broni: mieczy, noży, kopii, łuków i strzał Najbardziej rozpowszechnione motywy religijne to różne formy krzyża, m.in. krzyże greckie, krzyże łacińskie, krzyże świętego Andrzeja, krzyże św. Piotra, krzyże maltańskie, krzyże lotaryńskie, swastyki. Na wielu nagrobkach znajdują się epitafia. Stećci stawiono pionowo na grobach i orientowano z reguły na linii wschód-zachód. Jeden stećak mógł oznaczać jeden lub więcej grobów. Wyróżnia się pięć podstawowych typów stećci: płyty, skrzynie, nagrobki nakryte dachem dwuspadowym (sljemenaci) – rozpowszechnione w XV w., monumentalne krzyże i kolumny stawiane najczęściej na przełomie XV–XVI w. Najwięcej zachowanych stećci ma formę skrzyni lub płyty.

 Nekropolia w Radimlja, Bośnia i Hercegowina

                                                                       foto: M.


                                                                        foto: M.


                                                                    foto: M.


                                                                           foto: M.


                                                               foto: M.


Pozostałe cmentarze:
Bośnia i Hercegowina: Radimlja (Stolac), Grčka glavica (Konjic), Kalufi (Krekovi), Borak, Burati
(Rogatica), Maculje (Novi Travnik), Dugo polje (Blidinje), Gvozno (Kalinovik), Grebnice (Baljci).,
Bijača (Ljubuški), Olovci (Kladan), Mramor (Olovo), Kučarin, Žilići (Goražde), Boljuni (Stolac), Dolovi (Umoljani), Luburića polje (Sokolac), Potkuk (Berkovići), Bečani (Šekovići), Mramor w Vrbicy (Foča), Čengića Bara (Kalinovik), Ravanjska vrata (Kupres).
Chorwacja: Velika i Mala Crljivica (Cista Velika), Dubravka-Sveta Barbara (Konavle).
Czarnogóra: Grčko groblje, Bare Žugića (Žabljak), Grčko groblje (Plužine).
Serbia: Mramorje, Perućac, Rastište (Bajina Bašta), Grčko groblje, Hrta (Prijepolje).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz