14 gru 2019

Stare miasto w Şəki z Pałacem Chanów. Azerbejdżan 2019

Nazwa Şəki wywodzona jest od ludu Saków, zwanego także Scytami ałtajskimi – koczowniczego plemienia, które prawdopodobnie przybyło w te strony w VII wieku p.n.e. i zamieszkiwało te okolice przez kilkaset lat. Przedstawiciele tego plemienia w I wieku p.n.e. walczyli przeciw Rzymianom i niedaleko od miasta pokonali Pompejusza. Już wcześniej miasto było jednym z ośrodków Albanii Kaukaskiej i jej centrum religijnym. W V wieku rejon miasta Şəki wszedł w skład perskiego państwa Sasanidów. W 722 miasto zostało zniszczone przez potoki błotne, które zeszły z gór. W wyniku tego odbudowano miasto kilka kilometrów niżej na południe. Miasto rozwijało się dzięki temu, iż znajdowało się na trasie jedwabnego szlaku łączącego Zachód z Bliskim i Dalekim Wschodem. W XV-XVII w. ziemie terenu Şəki przechodziły na zmianę z rąk perskich w tureckie. Pod panowaniem chana Hadżiego Czalabiego (1743-1755) chanat szekijski stał się pierwszym niezależnym chanatem na terenie dzisiejszego Azerbejdżanu. 

                                                   fuente: https://caspiannews.com/news-detail/




                       fuente: http://eurasia.travel/azerbaijan/azerbaijan_cities/north-west_azerbaijan/sheki/


                                       fuente: https://www.advantour.com/azerbaijan/sheki.htm

                                     fuete: https://az.trend.az/other/commentary/3087193.html


Pałac Chanów Szekijskich zbudowano po dużej powodzi z końca XVIII wieku, po której centrum miasta przeniesiono na wyższe tereny. Budowa pałacu, zlecona przez Muhammad Hasan Chana, trwała od 1789 do 1797, a pracami kierował prawdopodobnie architekt zwany Abbasgułu. Pałac zbudowano techniką bez użycia gwoździ. Ze względu na występujące w tym rejonie trzęsienia ziemi w trakcie budowy zastosowano specjalne metody antysejsmiczne, dzięki czemu pałac bez żadnego uszczerbku przetrwał do dziś. Wzniesiono także kilkadziesiąt innych budynków, m.in. pałac zimowy, rezydencje członków rodziny panującej, a także pomieszczenia dla służby, jednak żadne z tych budowli nie przetrwały do dzisiaj. Pałac restaurowano w latach 1952-1967, a pracami kierował architekt Niyazi Rzayev.




                                 fuente: http://triptoazerbaijan.com/en/things-to-do/palace-of-sheki-khans/


                    fuente: http://eurasia.travel/azerbaijan/azerbaijan_cities/north-west_azerbaijan/sheki/


                               fuente: https://snarkynomad.com/11-great-reasons-to-visit-azerbaijan/


fuente: https://weepingredorger.wordpress.com/2013/10/08/palace-of-sheki-khans-in-shaki-azerbaijan/


                            fuente: https://www.outofboundstours.com/tourinfo/southern-caucasus

9 gru 2019

Sztuka kamiennych murów bez zaprawy. Chorwacja, Cypr, Francja, Grecja, Hiszpania, Słowenia, Szwajcaria, Włochy

Sztuka budowania suchego muru polega na wykorzystaniu specjalistycznej wiedzy i umiejętności potrzebnych do układania muru z kamieni, bez użycia zaprawy czy jakichkolwiek innych materiałów, poza czasami suchą ziemią. Kamienne konstrukcje rozmieszczone są na większości obszarów wiejskich, szczególnie na terenach stromych, zarówno w miejscach zamieszkałych, jak i poza nimi. Nie są też rzadkością w miastach. Stabilność konstrukcji zapewnia staranny dobór i rozmieszczenie kamieni, zaś powszechnie obecne struktury suchego muru przyczyniły się do kształtowania krajobrazu oraz różnorodnych form mieszkalnictwa, gospodarki ziemią i hodowli. Konstrukcje takie są żywym świadectwem metod i sposobów organizacji pracy i życia codziennego, stosowanych od prehistorii po dzień dzisiejszy, z wykorzystaniem naturalnych surowców i zasobów ludzkich. Odgrywają także istotną rolę w zapobieganiu powstawania osuwisk, lawin i powodzi, a także w przeciwstawianiu się erozji i pustynnieniu gruntów, ochronie różnorodności biologicznej i w tworzeniu odpowiednich warunków klimatycznych dla rolnictwa. Konstrukcje suchego muru wznoszone są zawsze w doskonałej harmonii ze środowiskiem, a stosowana technika jest przykładem zrównoważonych relacji między ludźmi i naturą. Wiedza i umiejętności związane ze wznoszeniem suchego muru są przekazywane głównie drogą praktyki, dostosowanej każdorazowo do warunków naturalnych danego miejsca. 



2 gru 2019

Seowon - koreańskie akademie neokonfucjańskie. Korea Południowa 2019

Wpis obejmuje dziewięć akademii neo-konfucjańskich zwanych seowon, które działały od XV do XIX wieku za panowania dynastii Joseon w środkowej i południowej części Republiki Korei. Podstawowe funkcje akademii, do jakich należała nauka, oddawanie czci erudytom i kontakt z przyrodą znajdowały odzwierciedlenie w formie zabudowy. Seowon zakładano w pobliżu gór i źródeł wody, co sprzyjało afirmacji natury oraz pielęgnowaniu umysłu i ciała. Budynki miały formę pawilonów w celu zapewnienia łączności z przyrodą. Seowon są ilustracją procesu historycznego, w którym neokonfucjanizm z Chin został przystosowany do warunków koreańskich.

Seowon Byeongsan w Andong
fuente: https://kirinrin.wordpress.com/2014/05/19/byeongsan-seowon-병산서원-屛山書院/


fuente: ttnotes.com/byeongsan-seowon.html


Seowon  Sosu w Yeongju
fuente: http://www.san-shin.net/Sobaek-SosuSeowon.html

Seowon Namgye w Hamyang
fuente: https://tournuricom.blogspot.com/2015/03/blog-post_8.html?spref=pi

Seowon  Oksan w Gyeongju
fuente: https://www.wikidata.org/wiki/Q625744



 Seowon Dosan w Andong
fuente: https://www.reddit.com/r/VillagePorn/comments/52obi1/dosan_seowon_surrounded_by_maple_leaves_north/


Seowon Dodong w Dalseong
fuente: visitdaegu2011.blogspot.com/2011/10/prof-yus-field-trip-to-dodong-seowon.html

Seowon  Donam w Nonsan

fuente: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Donam_Seowon_3.jpg


Seowon  Museong w Jeongeup
Seowon Pilam w Jangseong


21 lis 2019

Zbiory ożanki na górze Ozren. Bośnia i Hercegowina

Co roku, 11 września, w rocznicę ścięcia św. Jana Chrzciciela, mieszkańcy wiosek w pobliżu pasma górskiego Ozren udają się do Gostilij na zbiory ożanki. Żmudna, wielogodzinna praca, wymagająca niezwykłej dokładności, polega na precyzyjnym wyszukiwaniu źdźbeł tej byliny pośród wyższych traw. Po zbiorach, ich uczestnicy często ubrani w tradycyjne stroje z tego regionu, wspinają się na szczyt Gostilij, gdzie w małych grupach tańczą, śpiewają i grają tradycyjną muzykę. Popołudniu dołączają do nich księża prawosławni, którzy dokonują poświęcenia zebranych krzewinek. Ożanka, uważana za roślinę o właściwościach leczniczych oraz profilaktycznych, spożywana jest na wiele różnych sposobów: parzona jako herbata, zalewana brandy, mieszana z miodem. O ile w przeszłości tradycja zbierania ożanki związana była całkowicie z medycyną ludową, dziś służy głównie integracji społecznej, zwyczajom gościnności oraz podtrzymaniu zanikających tradycyjnych pieśni, tańców i strojów regionalnych. Tradycja zbierania ożanki przekazywana jest spontanicznie w ramach rodziny, ale także na wczesnych etapach szkoły.







16 lis 2019

Kopce grzebalne Dilmunu. Bahrajn 2019

Dilmun w tradycji mezopotamskiej był jedną z trzech krain, które leżeć miały wzdłuż brzegów „Dolnego Morza”, tj. Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego, choć wydaje się iż obejmowała również północno-wschodnie wybrzeża Półwyspu Arabskiego oraz położoną u wybrzeży Kuwejtu wyspę Failaka. Jej nazwę wymieniają już najwcześniejsze teksty klinowe pochodzące z miasta Uruk, datowane na koniec IV tys. p.n.e. W schyłkowej fazie okresu wczesnodynastycznego (ok. 2500-2350 p.n.e.) kraina ta stała się dla sumeryjskich królów miasta-państwa Lagasz ważnym źródłem surowców naturalnych, głównie drewna i miedzi.
Prowadzone od 1879 roku prace archeologiczne na wyspie Bahrajn skupiały się przede wszystkim na badaniu ponad stu tysięcy dobrze widocznych w terenie pagórków grobowych, pochodzących z epoki brązu i epoki żelaza, a także wielkich cmentarzysk  z okresu hellenistycznego i okresu partyjskiego. Największe skupiska pagórków grobowych, liczące dziesiątki tysięcy grobów, odkryto w centrum wyspy, w pobliżu miast A'ali i Madinat Hamad. Tysiące pagórków grobowych odkryto też w północno-zachodniej części wyspy, w pobliżu wiosek Al Janabiya, Al Qaryah i Sar. Pagórki grobowe budowane były z kamieni. W ich centrum lokowano jedną, bądź dwie komory grobowe. W przypadku grobów dwukomorowych komory grobowe umieszczane były albo obok siebie na tym samym poziomie, albo jedna nad drugą. Zmarłych chowano z reguły na prawym boku, w pozycji embrionalnej. Po złożeniu zmarłego do grobu komorę grobową przykrywano od góry kamiennymi płytami, a cały kamienny grobowiec przysypywano ziemią, aż przypominał swym kształtem pagórek.

 

fuente:https://gestion.pe/fotogalerias/nuevos-sitios-unesco-incluido-lista-patrimonio-mundial-272666-noticia/


fuente: http://popcultureme.blogspot.com/2014/08/bahrain-national-museum-blogging.html


13 lis 2019

Koronka klockowa. Słowenia

Wyrób koronki klockowej to rękodzieło, polegające na wytwarzaniu koronek za pomocą krzyżowania i skręcania nitek nawiniętych na specjalne drewniane klocki. Wykorzystując lokalne wzory, mające własne nazwy, miejscowe artystki tworzą koronki w postaci zwojów lub pojedynczych skończonych elementów. Proces wytwarzania koronki klockowej przebiega według określonego schematu: wzór narysowany na papierze przymocowywany jest do poduszki w kształcie walca umieszczonej w wiklinowym koszu lub na drewnianej podstawie. Koronka używana jest do ozdabiania strojów oraz modnych dodatków, tkanin liturgicznych i domowych oraz do dekorowania reprezentacyjnych miejsc, ale koronkarstwo stało się także inspiracją dla twórczości artystycznej w dziedzinach takich jak współczesne sztuki wizualne, wzornictwo, architektura i sztuka kulinarna. Wytwarzanie koronki klockowej ma potwierdzone działanie terapeutyczne, jest też przyjazne ekologicznie i zgodne z założeniami zrównoważonego rozwoju. W Słowenii istnieje obecnie około 120 towarzystw, sekcji i grup koronkarskich, zrzeszających zarówno doświadczone artystki, jak i osoby dopiero uczące się rękodzieła. Depozytariuszkami są w większości kobiety, a wiedza i umiejętności przekazywane są najczęściej z babci na wnuczkę. 







7 lis 2019

Krajobraz kulturowy Budj Bim. Australia 2019

Wpis obejmuje wulkan Budj Bim;Tae Rak (jezioro Condah), z rozlewiskiem Kurtonitj oraz laguny y Tyrendarra. Obszar wpisany znajduje się w rejonie zamieszkałym przez aborygeńską ludność Gunditjmara w południowo-wschodniej Australii. Składa się z trzech elementów ilustrujących jeden z najrozleglejszych i najstarszych systemów akwakultury na świecie. Złożony system kanałów, grobli stworzony w celu pozyskiwania ryb kooyang (australijski gatunek węgorza) powstał w oparciu o ukształtowanie terenu pod wpływem lawy wygasłego wulkanu Budj Bim. Ten wysoce efektywny system akwakultury był przez sześć tysiącleci podstawą rozwoju gospodarczego i społecznego ludu Gunditjmara. Z badań archeologicznych wynika, że aborygeni zamieszkują te tereny od 32 tysięcy lat. Związek ludu Gunditjmara z ich ziemią utrwalił się dzięki ustnemu przekazywaniu wiedzy z pokolenia na pokolenie oraz wskutek ciągłości praktyk kulturowych.


    fuente: http://fjrk.net/budj-bim-mount-eccles-np/


                                      fuente: https://www.parkstay.vic.gov.au/budj-bim-national-park



  fuente: https://fjrk.net/budj-bim-mount-eccles-np/


   fuente: https://ausplaces.com.au


                       fuente: http://longhorntours.blogspot.com/2013/01/victorias-indigenous-culture.html


fuente: http://dswaa.org.au/dswaa-sculpture/


4 lis 2019

Czidaoba, gruzińskie zapasy

Czidaoba to stara forma sztuki wojennej, praktykowana, przez znaczną część populacji męskiej we wszystkich regionach, miastach i społecznościach Gruzji. Depozytariuszami tej tradycji są ludzie młodzi, mieszkańcy miast, kluby sportowe, instytucje edukacyjne i grupy amatorskie. Sama czidaoba jest zjawiskiem złożonym, obejmującym elementy zapasów, muzyki, tańca i specjalnego  stroju („czokha”). Będąca jeszcze w późnym Średniowieczu formą sztuki wojennej, czidaoba, stopniowo stawała się coraz bardziej odmianą sportu widowiskowego. Organizowane są turnieje na wolnym powietrzu, z udziałem ogromnej widowni, podczas których zapasom towarzyszy muzyka na instrumenty dęte („zurna”) i gruziński bęben („doli”), obwieszczające początek widowiska. Zapaśnicy starają się pokonać się nawzajem za pomocą specjalnych chwytów, a muzyka dodaje dramaturgii ich wysiłkom. Obowiązuje rycerski kodeks zachowań, ale zdarza się, że zawodnicy opuszczają arenę przy akompaniamencie gruzińskich tańców ludowych. Czidaoba zakłada posługiwanie się kombinacją około 200 możliwych chwytów zapaśniczych – atakujących i obronnych, dających zawodnikom ogromne możliwości wykazania się inwencją. Od wczesnej wiosny do jesieni  młodzi ludzie uprawiają zapasy na wolnym powietrzu, rozwijając umiejętności obserwowane wcześniej podczas oglądania zawodów. 



28 paź 2019

Krzemionki – pradziejowe kopalnie krzemienia. Polska 2019

Rezerwat archeologiczny, chroniący zespół neolitycznych kopalni krzemienia pasiastego. Położony jest on pomiędzy wsiami Sudół i Magonie w gminie Bodzechów, w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim, w odległości 5 km na północny wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego. Kopalnie krzemienia pasiastego, eksploatowane były w latach ok. 3900-1600 p.n.e. Kopalnia ta należała do jednej z najważniejszych w Europie. W neolicie minerał ten wydobywany był przez ludność kultury pucharów lejkowatych i kultury amfor kulistych, a w epoce brązu – przez ludność kultury mierzanowickiej. Część wydobytego tutaj krzemienia była też przetwarzana w okolicznych osadach i później rozprowadzana nawet na odległość 660 km. Najpopularniejszymi produktami były czworościenne siekiery i dłuta. W sąsiedztwie pola górniczego znajdują się rekonstrukcje domostw z końca neolitu i początków epoki brązu. 

fuente: https://radioostrowiec.pl/2018/11/29/krzemionki-coraz-blizej-unesco/


fuente: https://www.travelbook.de/attraktionen/unesco-welterbestaetten-europa


                                                                fuente: https://www.pologne.travel/fr

25 paź 2019

Kąpiele lecznicze Lum w tradycyjnej medycynie tybetańskiej Sowa-Rigba. Chiny

Kąpiele lecznicze Lum, stosowane w tradycyjnej medycynie Sowa Rigpa, to zabiegi wymyślone i praktykowane przez ludność Tybetu, a wynikające z jej wizji życia opartej na koncepcji pięciu elementów oraz wizji zdrowia i choroby, wynikającej z trzech zasadniczych funkcji, często nazywanych humorami: Lung, Tripa i Pekan. W języku tybetańskim „Lum” oznacza tradycyjną wiedzę i zabiegi kąpieli w naturalnych ciepłych źródłach, naparach ziołowych lub parze, dla uzyskania równowagi ciała i umysłu, zapewnienia zdrowia i leczenia chorób. Powstałe pod wpływem religii Bon oraz buddyzmu tybetańskiego, Lum jest ucieleśnieniem ludowych doświadczeń w zapobieganiu i leczeniu chorób, a także przykładem przeniesienia tradycyjnej wiedzy, zawartej w traktacie Gyud-Zhi (Cztery Korzenie) do współczesnej medycyny. Wśród depozytariuszy i praktyków tej tradycji są: rolnicy, pasterze i mieszkańcy miast na terenie Tybetu, przy czym Manpa (lekarz), Lum Jorkhan (farmaceuta) i Manyok (asystent) ponoszą szczególną odpowiedzialność za przekaz tego elementu tradycji. Odgrywa on szczególną rolę w poprawie warunków zdrowia, promowaniu określonego kodu zachowań społecznych oraz szacunku dla przyrody. Przekazywany jest z pokolenia na pokolenie, poprzez praktykę życia codziennego, obrzędy religijne, obrzędy folklorystyczne i praktyki lecznicze. Został także włączony do programu współczesnych studiów medycznych, jako uzupełnienie edukacji formalnej. 

fuente: http://www.sorig.pl/terapie.html

fuente: https://ich.unesco.org/




22 paź 2019

Park Narodowy Vatnajökull. Islandia 2019

Park Narodowy Vatnajökull jest największym parkiem narodowym w Europie i obiektem dziedzictwa przyrodniczego. Zajmuje powierzchnię 12 000 km². Na terenie parku znajduje się lodowiec Vatnajökull – jeden z największych lodowców Europy.  Lodowiec Vatnajökull ma formę czapy lodowej i zajmuje powierzchnię 7800 km²,stanowiąc największy lodowiec Islandii i jeden z największych w Europie. Z lodowca wypływa większość większych rzek na wyspie, a pod jego kopułą znajduje się jeden z najaktywniejszych wulkanów wyspy. Na terenie parku jest 10 wulkanów, w tym 8 pod lodowcami. Ostatnia erupcja wulkaniczna na terenie parku miała miejsce w 2015 roku. 

fuente: https://icelandin8days.com/iceland-glaciers/


fuente: https://www.iceland24blog.com/2018/06/


fuente: https://www.minube.com.co/fotos/rincon/3588360


fuente: http://www.panavision-tours.es/viajes/parque-nacional-vatnajokull/

  fuente: https://pt.quizur.com/list/10-reservas-naturais-de-tirar-o-folego-kL

fuente: https://zeissolharesdomundo.com.br/tag/parque-nacional-vatnajokull/


  fuente: https://www.lonelyplanet.es