26 mar 2022

Lkhon Khol w Wat Svay Andet. Kambodża

 Lkhon Khol to obrzęd odprawiany zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety, przy akompaniamencie tradycyjnej orkiestry oraz melodyjnej recytacji. Praktykuje go tylko jedna społeczność, żyjącą w pobliżu buddyjskiego klasztoru Wat Svaj Andet, położonego nad rzeką Mekong, 10 km na wschód od Phnom Penh. Celem jest przebłaganie Neak Ta - duchów opiekuńczych danego miejsca i jego mieszkańców, które jednocześnie zapewniają pomyślność całej społeczności, jej ziemi i zbiorom. W obrzędzie Lkhon Khol biorze udział medium, pośredniczące w kontaktach między Neak Ta, uczestnikami ceremonii oraz mieszkańcami wioski. Kiedy duchy są zadowolone ze spektaklu, mieszkańcy otrzymują błogosławieństwo; w przeciwnym razie tancerze przerywają występ, a publiczność w milczeniu, ale przy dźwiękach rozbrzmiewającej w dalszym ciągu muzyki, wsłuchuje się w to, co mówią do niej duchy. Lkhon Khol to obrzęd rytualny, związany głównie z cyklem uprawy ryżu oraz potrzebami lokalnej społeczności. Wiedza i umiejętności związane z tą praktyką przekazywane są ustnie w ramach społeczności, jednak Główny Mnich Klasztoru, wspólnie z emerytowanym, byłym dyrektorem szkoły podstawowej zainicjowali dodatkowe kursy weekendowe poświęcone tej formie tradycji i podjęli się napisania skryptów dla wybranych epizodów.

25 mar 2022

Wiedza i umiejętności mierniczych wody w systemie kanałów foggara w Touat i Tidikelt. Algeria

Wpis dotyczy wiedzy i umiejętności mierniczych wody, obsługujących system kanałów foggara społeczności ksur w wioskach Touat i Tidikelt. Mierniczy odpowiadają za szereg czynności, począwszy od obliczania przydziału wody, przez naprawę grzebieni dystrybucyjnych, aż po kierowanie strumienia wody do poszczególnych kanałów. Zarządzanie każdym z systemów foggara wymaga połączonych wysiłków przedstawicieli różnych grup społecznych i depozytariuszy wiedzy związanej z tym elementem dziedzictwa, w tym właścicieli, pracowników fizycznych i mierniczych wody, ale to wiedza specjalistyczna tych ostatnich jest najbardziej zagrożona. Mierniczy są osobami kluczowymi dla życia saharyjskich plemion ksour, ponieważ zarządzają zasobami decydującymi o ich przetrwaniu. Pełnią istotną rolę, zarówno intelektualnie, jak i fizycznie, służąc pomocą na każde wezwanie lokalnej społeczności. Jednakże obecnie komunikacja między pokoleniami nie działa już tak jak w przeszłości i pojawiły się też czynniki zakłócające prawidłowe funkcjonowanie systemów fuggara, jak np. zmiany w stosunkach własnościowych wprowadzone przez władze centralne, a także postępująca urbanizacja i modernizacja oraz brak rzetelnego namysłu nad tym, jakie kroki powinny zostać podjęte, by zapewnić przekaz wiedzy fachowej i umiejętności następnym pokoleniom. Zmniejszająca się liczba mierniczych wody wynika z ich podeszłego wieku i braku młodych praktyków tego zawodu. 

                              fuente: Understanding Intangible Cultural Heritage (ccunesco.ca)


          fuente: Understanding Intangible Cultural Heritage (ccunesco.ca)


19 mar 2022

Park Narodowy Ivindo. Gabon 2021

Leży w środkowo-wschodnim Gabonie, obejmuje obszar 300.000 hektarów, w większości porośnięty lasem deszczowym. Przez park przepływa rzeka Ivindo i poprzecinany jest siecią malowniczych rzek czarnowodnych. Charakteryzuje się kaskadami i wodospadami, otoczonymi lasem deszczowym zachowanym w nienaruszonym stanie, co tworzy krajobraz o wielkich walorach estetycznych. Zbiorniki wodne na tym  obszarze są siedliskami endemicznych gatunków ryb słodkowodnych, z których 13 jest zagrożonych. Wiele występujących na tym terytorium gatunków ryb nie zostało jeszcze opisanych, a niektóre części wpisanego obszaru nie zostały nawet dokładnie zbadane.


                                              fuente.Ivindo National Park - Stunningtravel






                                                                          fuente: (5) Pinterest


Wodospady Kongou

                      
                   fuente. 
10 cascadas más grandes del mundo - ¡Los GloveTrotters! (theglovetrotters.com)



                                                            fuente: Pinterest


Park daje schronienie skrajnie zagrożonym gatunkom, takim jak krokodyle wąskopyskie (Mecistops cataphractus), szczycąc się także unikalnymi pod względem biologicznym i geograficznym, doskonale zachowanymi pierwotnymi lasami obfitującymi w roślinność brezylkową (Caesalpinioideae), które są ostoją licznych gatunków motyli, a także zagrożonych gatunków ssaków i ptaków, takich jak krytycznie zagrożone wymarciem – słoń leśny (Loxodonta cyclotis) i goryl nizinny (goryl goryl), zagrożone – szympans (Pan troglodytes) i papuga szara (Psittacus erithacus) oraz  narażone na wyginięcie – sępowronka kameruńska (Picathartes oreas), mandryl (Mandrillus), lampart (Panthera pardus) i złotokot afrykański (Caracal aurata) oraz trzy gatunki łuskowcowatych (Manidae spp.).

                                                   fuente: Psittacus Erithacus – Ohana Parrot



                          fuente. Expectativa de Vida dos Felinos na Natureza: Tempo | Mundo Ecologia

9 mar 2022

Wiosenny obrzęd Jurajski Karahod. Białoruś

Wiosenny obrzęd Jurajski Karahod jest odprawiany przez mieszkańców wsi Pahost z okazji dnia św. Jerzego, którego Białorusini uważają za patrona zwierząt hodowlanych i upraw rolnych. Obrzęd jest związany z różnymi ceremoniami, śpiewem, zabawą, przepowiedniami i wierzeniami. Dzieli się na dwie części. Pierwsza ma miejsce w zagrodzie, gdzie nad zwierzętami, po raz pierwszy po zimie wyprowadzanymi na dwór, odprawiane są różne zaklęcia, które mają im zapewnić ochronę. Druga część dotyczy tradycji związanych z uprawą ziemi. Zaczyna się w przeddzień święta wypieczeniem dwóch rodzajów chleba: odświętnego, zwanego „karahod” i czarnego o charakterze ofiarnym. W dniu święta mieszkańcy, przy wtórze pieśni udają się na pole, niosąc odświętny obrus, chleb i ośmioramienną gwiazdę . Na miejscu mężczyźni niosący „karahod” ustawiają się w kręgu nadal śpiewając. Kawałek czarnego chleba zakopywany jest w ziemi przy modlitwie o obfite zbiory. Uczestnicy ceremonii wracają do wsi i rozdają wszystkim mieszkańcom kawałki odświętnego chleba. Świętowanie trwa aż do wieczora.




 

5 mar 2022

Ssirum- zapasy koreańskie

 Ssireum był praktykowany przy okazji lokalnych zwyczajowych świąt. Walki odbywały się między najsilniejszymi młodzieńcami w wioskach. Mężczyznę, który do końca utrzymał się na nogach, ogłaszano zwycięzcą. Przyznawano mu tytuł changsa (siłacz) i nagradzano wołem. Wraz z rozwojem przemysłowym Korei, ten typ zapasów stał się prawdziwym sportem. Ma on zaplecze w postaci zawodowych drużyn pochodzących ze szkół wyższych i instytucji organizujących krajowe Mistrzostwa Ssirum Changsa, oraz liczne zawody w całym kraju. Walka odbywa się między dwoma zapaśnikami wewnątrz piaskownicy. Zawodnicy przyodziani są w satpa, kawał materiału, który opasuje uda i biodra. Za pomocą siły rąk, nóg i pleców, zawodnik dąży do obalenia przeciwnika aż on upadnie na podłoże. Są techniki (zwane przekręceniem), w których zawodnik nie używa własnej siły, lecz wykorzystuje siłę przeciwnika przeciw niemu samemu. Typowy zapaśnik ssirum dysponuje odpowiednimi warunkami fizycznymi: ma 1,80-2 m wzrostu i 100-150 kg wagi. Walki mogą wydawać się powolne dla obserwatora z zewnątrz, lecz w rzeczywistości cechuje je duża dynamika: przyciągają licznych widzów dzięki zdumiewającej szybkości, z jaką zapaśnik odwraca przeciwnika do góry nogami i tym samym osiąga zwycięstwo.





                                                      fuente. Ssireum (worldnomadgames.com)

3 mar 2022

Obszar kulturowy Himā. Arabia Saudyjska 2021

 Obszar kulturowy Himā, rozciąga się wzdłuż jednego z dawnych szlaków karawan na Półwyspie Arabskim. Jest on bogaty w zabytki sztuki naskalnej o tematyce łowieckiej, zwierzęcej, roślinnej i obyczajowej, pochodzące z okresu kulturowego trwającego nieprzerwanie 7 tysięcy lat. Znajdują się tu liczne, zachowane w doskonałym stanie, inskrypcje i petroglify pozostawione przez podróżników, a także przez wojska, które stacjonowały w tym regionie w różnych epokach, aż do końca XX wieku. Inskrypcje są zapisane różnymi alfabetami, przede wszystkim pismem musnad, aramejsko-nabatejskim, południowoarabskim, greckim i arabskim. Na terenie obszaru wpisu i w jego strefie buforowej występuje wiele nieprzebadanych pozostałości archeologicznych: neolityczne miejsca pochówku, kamienne struktury, grobowce, zbiory kamiennych narzędzi, dawne studnie. Tutaj znajdował się najstarszy na głównym szlaku karawan postój na pustyni ze studniami Bi’r Himā, liczącymi co najmniej 3 tysiące lat, które do dziś dostarczają wody pitnej.