Lista światowego dziedzictwa, jest to spis obiektów objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury), ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla ludzkości.
Chcę Wam pokazać te wspaniałe miejsca i zapewnić, że te mniej znane również zachwycą Was swoją niezwykłością.

20 lis 2025

Las Tugajski rezerwatu przyrody Tigrowaja Bałka. Tadżykistan 2023

Leży pomiędzy rzekami Wachsz i Pandż w południowo-zachodnim Tadżykistanie. Rezerwat obejmuje rozległe ekosystemy nadrzeczne tugajów, piaszczystą pustynię Kaszka-Kum, szczyt Buritau, a także góry Hodja-Kaziyon. Lasy tugajskie w rezerwacie stanowią największy i najbardziej nienaruszony las tugajów tego typu w Azji Środkowej i jest to jedyne miejsce na świecie, gdzie ekosystem tugajów topoli azjatyckiej został zachowany w pierwotnym stanie na obszarze tej wielkości.Tugaje z reguły tworzą mozaikę z roślinnością pustynną, szuwarową lub stepową, a także wodną. Wynika to z niestabilności warunków kształtowanych przez regularne powodzie. Wśród zwierząt zamieszkujących tugaje drapieżcą szczytowym był tygrys kaspijski. Inne ssaki typowe dla tego ekosystemu lub wchodzące z sąsiednich to: koszatka leśna, borsuk, dzik euroazjatycki, szakal złocisty, zając stepowy, mroczek późny, myszarka leśna, suwak tamaryszkowy, wydra, jeleń bucharski, hiena pręgowana, gazela czarnoogonowa, suhak stepowyczy, kułan azjatycki. 

                 티그로바야 발카(Tigrovaya Balka) 자연보호구역 – 우즈베키스탄, 중앙아시아, 코카서스 투어


                                                  Tigrovaia Balka Nature Reserve – Travel to Tajikistan



https://centralasiaclimateportal.org/preservation-of-unique-tugai-jungle-in-the-tigrovaya-balka-nature-reserve-in-tajikistan/

Tygrys kaspijski



Hiena pręgowana


Jeleń bucharski


Szakal złocisty


Suhak stepowyczy




Kułan azjatycki



18 lis 2025

Zabytki starożytnego Królestwa Saby, Marib (zagrożone). Jemen 2023

Zabytki starożytnego królestwa Saby, Marib, to szeregowa nieruchomość obejmująca siedem stanowisk archeologicznych, które świadczą o bogatym królestwie Saby i jego osiągnięciach architektonicznych, estetycznych i technologicznych od I tysiąclecia p.n.e. do przybycia islamu około 630 r. n.e. Są one świadectwem złożonej scentralizowanej administracji królestwa, gdy kontrolowało ono znaczną część szlaku kadzidłowego przez Półwysep Arabski, odgrywając kluczową rolę w szerszej sieci wymiany kulturalnej wspieranej przez handel z Morzem Śródziemnym i Afryką Wschodnią.

Królestwo Saba zajmowało dzisiejszy region Aseer w południowo-zachodnim Jemenie. Sabatejscy władcy uczynili swą stolicą miasto Marib, ważny w tamtych czasach ośrodek handlowy, regulujący wymianę dóbr pomiędzy Indiami a Egiptem. Położenie w odległym od świata śródziemnomorskiego zakątku terytorium zwanego Arabia Felix sprawiło, że królestwo Saba nigdy nie zostało podbite przez Persję czy Cesarstwo Rzymskie. Dopiero ekspansja islamu w VII wieku n.e. zmieniła status religijno-prawny tych ziem. Miasto Ma’rib do połowy XIX wieku było znaczącym ośrodkiem handlowym i religijnym południowej Arabii.

W  starożytnym mieście Marib znaleziono rzeźby marmurowe, terakotowe i brązowe, ołtarze i liczne inskrypcje sabejskie.


Na terenie miasta odkryto ruiny świątyni bóstwa księżycowego Almaqaha (osiem wielkich, monolitycznych filarów).


Tama Maribu zbudowana w III tysiącleciu p.n.e. w celu ujęcia wody z okresowej rzeki Wadi Adana. Tama miała długość ok. 680 metrów, zbudowana w formie nasypu ziemnego wzmocnionego kamieniami i zaprawą murarską. W skale wapiennej na obu krańcach tamy zbudowane zostały murowane wypusty, przez które zasilane były kanały nawadniające odpowiednio tzw. oazę północną (4300 ha) i oazę południową (5300 ha). Szacuje się, że zbiory z obu oaz pozwalały na wyżywienie około 50 tys. osób. Największy rozkwit oaz przypada na koniec I tysiąclecia p.n.e. W pierwszych wiekach naszej ery, wraz z upadkiem znaczenia Marib, tama zaczęła niszczeć ze względu na brak bieżącej konserwacji. Ostateczne zniszczenie zapory miało miejsce w VI wieku w wyniku powodzi.


Ruiny świątyni zw. Bar’an


Starożytne miasto  Sirwah



14 lis 2025

Jedwabne szlaki: korytarz Zerawszan – Kara-kum. Uzbekistan, Turkmenistan, Tadżikistan 2023

Korytarz Zerawszan – Kara-kum jest głównym odcinkiem jedwabnych szlaków w Azji Środkowej, łącznikiem dla innych korytarzy, zbiegających się w tym miejscu z różnych stron. Liczący 866 km odcinek biegnie wśród stromych gór, żyznych dolin rzecznych i niezamieszkałych terenów pustynnych, ze wschodu na zachód, wzdłuż rzeki Zerawszan, następnie dawnym szlakiem karawanowym w kierunku południowo-zachodnim, przez pustynię Kara-kum do oazy Merw. Wymiana Wschodu z Zachodem od II w. p.n.e. do XVI w. odbywała się głównie dzięki jedwabnym szlakom i właśnie tym korytarzem przewożono znaczne ilości towarów. Ludzie podróżowali, osiedlali się, dokonywali podbojów lub ponosili klęski w miejscach będących tyglem, w którym mieszały się grupy etniczne, kultury, religie, zdobycze naukowe i techniczne.


 Khisorak, Tadżikistan



 Panjakent,  Tadżikistan



 Kafirkala, Uzbekistan


Vandazi, Uzbekistan


Minaret Vobkent.


Mausoleum Mir Sayid Bakhrom, Uzbekistan


Compleks Bahouddin Naqshband niedaleko Bucharty z XVI w.


Karawanseraj Rabati Malik z  XI w.


Masyw leśny Odzala-Kokoua. Kongo 2023

Stworzony w 1935 Park Narodowy obejmuje 13.600 km2. Dobro jest znakomitym przykładem odradzania się obszarów leśnych na niespotykaną skalę w ekosystemie sawanny w epoce polodowcowej. Pod względem ekologicznym istotne jest współistnienie w tym miejscu różnych rodzajów ekosystemów (lasu Konga, lasu dolnej Gwinei i sawanny). Nakładające się na siebie różne grupy wiekowe i całe spektrum sukcesji biocenoz leśnych stanowią o wyjątkowej, wyrazistej ekologii parku, na którą składa się szereg nadzwyczajnych procesów ekologicznych. Park jest jednym z najważniejszych w Afryce Środkowej siedlisk słoni leśnych, jak również miejscem występowania wielkiej różnorodności naczelnych.








Odzala-Kokoua Nationalpark - Zentralafrika Reisen & Informationsportal

 

Kongo: Gorillas auf der Spur im Odzala-Nationalpark | DIAMIR

23 lip 2025

Historyczne centrum Odessy (zagrożone). Ukraina 2023


fuente: https://ukraine.ua/


W starożytności na terenie dzisiejszej Odessy istniały dwie osady greckie: „Isiaka” i „Istrian”. Od 337 roku tereny te należały do Gotów, w 390 przejęli je Hunowie, a w 453 Kutrigurzy (potomkowie Hunów). W 520 znalazły się pod panowaniem Awarów, w 620 Bułgarów (Hordy Asparucha) do 830 roku, kiedy zdobyli je Madziarowie. Od XIV wieku na terenie Odessy istniała tatarska warownia Chadżybej podległa Chanatowi Krymskiemu. W wyniku podbojów litewskich pod koniec XIV w., od 1392 r. do końca lat 40. XV w. terytorium między Dniestrem i Dnieprem pozostawało pod władzą Wielkiego Księstwa Litewskiego pozostającego w unii z Polską. W 1789 r. turecki Chadżybej został zdobyty dla Rosji przez Kozaków pod dowództwem Hiszpana José de Ribasa. Dało to impuls do powstania miasta, którego budowę oficjalnie rozpoczęto 22 sierpnia 1794 roku, według projektu pochodzącego z Brabancji inżyniera François Sainte de Wollanta i nazwano Odessa. Zarządzający miastem od 1804 roku gubernator de Richelieu ukończył budowę portu. W XIX wieku miasto stało się głównym portem obsługującym eksport rosyjskiego zboża. Dzięki temu stało się jednym z najbogatszych i najszybciej rozwijających się miast carskiej Rosji. Przed wybuchem I wojny światowej Odessa stała się czwartym najważniejszym miastem Imperium Rosyjskiego, po Petersburgu, Moskwie i Warszawie. 

fuente: https://buninn.com/


Bulwar Prymorski

fuente: https://www.gpsmycity.com/


Urząd Miasta z 1826 r.

fuente: https://es.dreamstime.com/


Schody Potiomkinowskie są najbardziej rozpoznawalnym symbolem Odessy. Schody mają 192 stopnie, 136 metrów długości. Zostały zbudowane ze względu na wysokie położenie Odessy względem morskiego portu, z którym miasto łączyły wcześniej schody drewniane. Oryginalne schody zaprojektował w 1825 roku włoski architekt Francesco Boffo, przy pomocy Awrama Mielnikowa z Petersburga. W 1837 roku zapadła decyzja o powiększeniu schodów do gigantycznych rozmiarów według planów konstrukcyjnych brytyjskiego inżyniera Uptona. Prace przy rozbudowie trwały do 1841 roku.



fuente: https://at.pinterest.com/

Pałac Woroncowa został zbudowany w latach 1827–1930 przez sardyńskiego architekta Franciszka Boffo dla generał-gubernatora odeskiego Michaiła Woroncowa.

fuente: https://restgeo.com/pl/attractions/ukraine/


fuente: https://www.hellotravel.com/


Teatr Opery i Baletu z lat 1884–1887 w stylu eklektycznym.

fuente: https://www.dreamstime.com/



Filharmonia z przełomu XIX i XX wieku, kształtem przypomina Pałac Dożów w Wenecji. Główne wejście do filharmonii prowadzi przez zadaszoną galerię zwaną loggią - jej sufit jest ozdobiony malowidłami przedstawiającymi 12 znaków zodiaku.

fuente; https://www.hor.net.ua/en/attractions-of-odessa/


Pomnik carycy Katarzyny II , założycielki miasta.

fuente: https://12horasdeveracruz.com/

W 1876 w Odessie powstała placówka filialna rosyjskiego klasztoru św. Pantelejmona na górze Athos. Jej siedzibę i główną świątynię – pięciokopułowy sobór, zbudowany z kamieni przywiezionych z Athosu – poświęcił 28 lipca 1895 biskup Tichon.

fuente: https://www.dreamstime.com/odesa-old-city


Sobór Zaśnięcia Matki Bożej 

fuente: https://eparhiya.od.ua/


Sobór Spaso-Preobrażeński to największa cerkiew prawosławna Odessy. Świątynia została wzniesiona w końcu XVIII w. 

fuente: https://pl.freepik.com/premium


Hotel Pasaż

fuente: https://art-facts.com/


Dworzec Kolejowy  

fuente: https://pixabay.com/

Odeskie katakumby – sieć podziemnych tuneli, korytarzy i wyrobisk, powstałych głównie wskutek eksploatacji wapienia, rozciągająca się pod miastem. Obecnie długość zbadanej części przekracza 2,5 tysiąca km.

fuente: https://www.catacumbasderoma.com/

Latarnia morska Woroncowa znacząca wejście do portu w Odessie, nazwana na cześć gubernatora miasta Michaiła Woroncowa.

fuente: https://es.dreamstime.com/


17 lip 2025

Drewniane hypostylowe meczety średniowiecznej Anatolii. Turcja 2023

Seryjne dobro obejmuje pięć meczetów wybudowanych w Anatolii od końca XIII do połowy XIV w. w różnych prowincjach dzisiejszej Turcji. Meczety cechuje niezwykła konstrukcja z murowanymi ścianami zewnętrznymi i rzędami drewnianych kolumn wewnętrznych (hypostylowych), które podtrzymują płaski strop i dach budowli. Budowle słyną ze sztuki snycerskiej, rękodzieła i wystroju wnętrz.

Meczet Afyonkarahisar (1272-77) w Afyon zbudowany w XIII w. 

fuente: https://kulturenvanteri.com/



fuente: https://safarway.com/


fuente: https://nomatto.com/


Meczet Sivrihisar (1274-75) w Eskişehir. 

fuente. https://www.newscentralasia.net/



fuente: https://eskisehir.ktb.gov.tr/

Meczet  Ahi Şerefettin w Aslanhane, to jeden z najstarszych meczetów w kraju. Został zbudowany w 1290 r. obok fortecy w Ankarze. 

fuente: https://raillynews.com/



fuente;https://www.holidify.com/


Meczet Beyşehir w Konya zbudowany w 1299 r przez Eşrefoğla Süleymana Beya. 

fuente: https://gokonya.com/


fuente: https://artofwayfaring.com/


fuente: https://www.turkeytourorganizer.com/


Meczet Kasabaköyü w Kastamonu, przez emira Candaroğlu  Mahmuda Beya w 1366. 

fuente: https://www.kulturportali.gov.tr/


fuente: https://commons.wikimedia.org/


fuente: https://furaj.ba/