Dwuaktowy sakralny dramat o śmierci, wniebowzięciu i ukoronowaniu Najświętszej Marii Panny w języku walenckim, odgrywany corocznie w dniach 14–15 sierpnia w bazylice św. Marii w Elche. Początku tradycji misterium nie udało się dokładnie ustalić – badania historyczne wskazują na drugą połowę XV wieku. Dwie lokalne legendy traktują o początkach tradycji. Według pierwszej, misterium ma upamiętniać odbicie Elche z rąk arabskich przez wojska aragońskie Jakuba I Zdobywcy w 1265 roku. Według drugiej, misterium miało cudowne początki – 29 grudnia 1370 roku na wodach Morza Śródziemnego miała pojawić się figura św. Marii w Elche a obok niej arka z tekstem misterium, które zostały wyrzucone na brzeg (Santa Pola) i zostały znalezione przez żołnierza Francesca Cantó.
14 sierpnia wystawiany jest pierwszy akt misterium tzw. Vespra. Dziewica Maria – odgrywana przez młodego chłopca w biało-niebieskich szatach i złotej aureoli na głowie – wkracza do bazyliki wraz z Salome i Maria Jakubowa oraz dwoma „aniołami poduszek” (niosącymi czerwone aksamitne poduszki) i czterema w płaszczach. Spod kopuły bazyliki udekorowanej płótnem z obrazem nieba opuszczany jest anioł w sferycznej konstrukcji nazywanej la magrana (pol. granat). Anioł zwiastuje Marii jej bliską śmierć i podaje w darze złotą palmę. Na życzenie Marii do świątyni wchodzą apostołowie (poza św. Tomaszem), by towarzyszyć jej w ostatnich chwilach. Po śmierci Marii, jej ciało uosabia obraz Marii – patronki Elche. Spod kopuły opuszczana jest kolejna konstrukcja, w której znajduje się troje dorosłych i dwoje dzieci grających anioły. Aniołowie zabierają duszę Marii do nieba.
15 sierpnia odgrywana jest część druga, tzw. La Festa. Przygotowania do pogrzebu Marii przerywa grupa żydów, którzy nie chcą dopuścić do pogrzebu. Po krótkiej walce z apostołami, jeden z Żydów próbując dotknąć ciała Marii doświadcza paraliżu. Widząc to pozostali żydzi nawracają się i składają wyznanie wiary Marii. Sw. Piotr chrzci żydów, dotykając ich złotą palmą – sparaliżowany zostaje cudownie uzdrowiony Apostołowie i nowo-nawróceni zbierają się, by pochować Marię. Formuje się uroczysta procesja. Odbywa się symboliczny pogrzeb – obraz Marii zostaje złożony w środkowej części kościoła. W tym momencie ponownie przybywają aniołowie – opuszczani spod kopuły – by dokonać ponownego zjednoczenia duszy Marii z jej ciałem i zabrać ją do nieba. Wniebowstąpienie przerywa św. Tomasz, który spóźniony przybywa z Indii. Niebiosa się otwierają i przybywa Trójca Święta opuszczana w kolejnej konstrukcji. Ojciec niebieski koronuje Marię na królową wszelkiego stworzenia. Gloria Patri kończy misterium
"Patum" w Berga
Tradycyjny festiwal organizowany w katalońskim mieście Berga, na północ
od Barcelony. Festiwal, którego pochodzenia należy doszukiwać się w
uroczystościach i paradach towarzyszących średniowiecznym procesjom
Bożego Ciała, składa się z cyklu przedstawień teatralnych oraz ulicznej
procesji ogromnych mitycznych stworów. „Patum” odbywa się co roku,
pomiędzy końcem maja a końcem czerwca, w tygodniu, w którym wypada Boże
Ciało. Stałym wydarzeniem zapowiadającym festiwal jest nadzwyczajne
posiedzenie rady miejskiej, po którym na ulice miasta wynoszony jest
ogromny bęben Tabal – symbol festiwalu. Za nim pojawiają się Quatre Fuets
(cztery pochodnie) zapowiadające dalsze kilkudniowe uroczystości.
Najważniejsze z nich są pochody: uroczysty Patum, dziecięcy Patum i
ogólny Patum. Taba (tamburyn), Turcy, Cavallets (konie z tektury), Maces (demony władające maczugami i biczami), Guites (smoki), orzeł, karły z głowami olbrzymów, Plens
(demony ognia) i wielkoludy przebrane za Saracenów kroczą kolejno w
pochodzie, wykonując rozmaite akrobacje ku uciesze i radości
zgromadzonych tłumów. Wszystkie postacie razem wykonują ostatni taniec Tirabol.
„Patum” w Berga jest religijną ceremonią o wyraźnie widocznych
pogańskich korzeniach, niektóre elementy zachowały przez stulecia swój oryginalny
charakter, mimo prób poddania ich reinterpretacji przez kościół
katolicki.
Ludzkie wieże Castell
Castell – wieża budowana z ludzi. Jest to zwyczaj wywodzący się z Katalonii, którego początki sięgają XVIII w.
Istnieją wieże (castells) o różnej formie i wysokości dochodzącej do 10
pięter, które tworzy czasami nawet ponad sto osób w różnym wieku. Tradycyjnie ludzkie wieże ustawiają się na placu pod balkonem ratusza. Tworzą je tzw. castellers, którzy
stając na ramionach innych osób wznoszą wieże liczące od sześciu do
dziesięciu kondygnacji. Zaczynający się od drugiej kondygnacji tzw. tronc
najczęściej składa się z dwóch do pięciu silnie zbudowanych mężczyzn,
stanowiących oparcie dla młodszych i lżejszych chłopców lub dziewcząt. Pom de dalt - trzy najwyższe kondygnacje wieży tworzą dzieci. Każdy może wziąć udział w tworzeniu pinya
– tłumu, który wspiera podstawę wieży. Poszczególne grupy różnią się
kostiumami, zwłaszcza kolorem koszul. Szeroki pas służy do ochrony
pleców oraz jako uchwyt przy wspinaniu się w górę wieży. Przed, w
trakcie i po przedstawieniu, muzycy wygrywają różne tradycyjne melodie
na instrumencie dętym zwanym gralla. Wieża budowana jest w rytmie wygrywanych melodii. Wiedzę potrzebną dla wzniesienia castells przekazuje się tradycyjnie z pokolenia na pokolenie w ramach grupy, a można ją opanować jedynie drogą praktyki.
Święto Matki Bożej Dobrego Zdrowia w Algemesí
Co roku 7 i 8 września około tysiąca czterystu osób bierze udział w
muzycznych, teatralnych i tanecznych wydarzeniach, odbywających się w
zabytkowych dzielnicach miasta: Valencia, La Muntanya, Santa Barbara i
La Capella. W ramach obchodów odbywają się trzy procesje, które
wyruszają z Bazyliki Mniejszej św. Jakuba do Capella de la Troballa.
Uroczystości rozpoczynają się 7 września biciem dzwonów w bazylice,
gdzie odbywa się nabożeństwo wieczorne z udziałem orkiestry i chóru
Schola Cantorum, a następnie Procesja Oblubieńców (Procesión de las Promesas), w czasie której odgrywane są Els Misteris (krótkie
przedstawienia teatralne o charakterze religijnym w wykonaniu dzieci),
przy akompaniamencie muzyki tradycyjnej wznoszone są ludzkie wieże i
odbywają się tańce. Następnego dnia mają miejsce dwie kolejne procesje. W
procesji porannej niesione są ogromne figury króla i królowej Aragonii,
Jakuba I i jego żony Jolanty Węgierskiej, a w tzw. Wielkiej Procesji (Procesión de la Volta Gran)
– wyobrażenia postaci ze Starego i Nowego Testamentu, zwłaszcza
apostołów. Tradycja tego święta trwa głównie dzięki zaangażowaniu
mieszkańców miasta. Wszystkie kostiumy, ozdoby i akcesoria są wykonywane
ręcznie. Tańce i utwory muzyczne są przekazywane z pokolenia na
pokolenie.
Ukwiecone patia w Kordowie
Na początku maja przez dwanaście dni w Kordowie w centrum uwagi znajdują
się patia. Patia są usytuowane w zabytkowej części miasta bądź pośród
domów wielorodzinnych bądź w zespole domów jednorodzinnych mających
wspólny dziedziniec. Zdobi je bogata roślinność, starannie rozmieszczona
i zaaranżowana. Uroczystości koncentrują się wokół dwóch wydarzeń:
konkursu na najpiękniejsze patio i święta dziedzińców w Kordowie. W
czasie konkursu przyznaje się nagrody w różnych kategoriach, zależnie od
aranżacji roślinnej i kwiatowej. Patia biorące udział w konkursie są
otwarte dla publiczności przez cały czas trwania obchodów. Na
dziedzińcach, zwłaszcza tych największych, odbywają się przedstawienia i
koncerty. Tańczy się tradycyjne popularne tańce, w tym flamenco.
Mieszkańcy, ich rodziny i przyjaciele gromadzą się, by osobiście
dekorować patia.
Święto Ognia (Las Fallas) w Walencji
Początki święta w Walencji sięgają XVI wieku, kiedy to tutejsi cieśle postanowili uczcić swego patrona św. Józefa,
paląc konstrukcje tworzone z drewnianych odpadów. Z czasem niektóre z
nich zaczęły przybierać kształty ludzkie, by ostatecznie przekształcić
się w formy znane współcześnie oraz karykatury znanych osób. Wiele
źródeł historycznych sięga również do czasów Cesarstwa rzymskiego,
gdy na fiestach zwanych saturnaliami żegnano zimę. Dzisiejsza zabawa
jest mieszaniną obu źródeł. Zachowane są przy tym silne motywy religijne
(zwłaszcza oddawanie czci Matce Boskiej Osób Opuszczonych) oraz elementy świeckie. Współczesne falle to ogromne, kolorowe monumenty. Nadal są
prześmiewczym wyrazem opinii publicznej na bieżące, lokalne tematy.
Montuje się je na początku marca na ulicach Walencji. Każda falla jest centrum lokalnego stowarzyszenia. 16 marca
fallery i fallerzy zakładają swoje tradycyjne stroje. Odbywa się
przemarsz przez miasto wszystkich uczestników oraz wybranie
najładniejszej fallery zarówno w kategorii dorosłych, jak również dzieci
oraz odbiera się nagrody przyznawane przez urząd miasta za najciekawsze
i najładniejsze falle. Wieczorem odbywa się cabalgata, czyli
przemarsz przez miasto lokalnych orkiestr, odbywają się pokazy jazdy
konnej, a następnie trwa całonocna zabawa aż do rana. Następnego dnia ma
miejsce ofrenda i jest to ofiara kwiatów Matce Boskiej. Przez
miasto wówczas maszerują wystrojone fallery, niosąc ze sobą bukiet
kwiatów, na koniec bukiety układane są na drewnianym rusztowaniu
znajdującym się przed bazyliką na Plaza De La Virgen, tworzącym stożek
wokół rzeźby Matki Boskiej .
Podczas Las Fallas począwszy od 1 marca na Plaza del Ayuntamiento codziennie o godzinie 14-tej odbywa się La Mascleta - pięciominutowy pokaz huku i dymu petard. Całe święto trwa do 19 marca, kiedy to w nocy wszystkie falle zostają spalone.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz