Duduk posiada ponad 1500-letnią tradycję (według innych źródeł nawet
3000 lat), i choć najpewniej swoje pochodzenie zawdzięcza Ormianom, jest
także ważnym elementem kultury tureckiej, gruzińskiej i azerskiej. W
samej Armenii istnieją specjalistyczne uczelnie wyższe, uczące jedynie
gry na tym instrumencie. Instrument składa się z dwóch głównych części. Pierwsza z nich to
cylindryczny korpus, wykonywany zazwyczaj z drewna morelowego,
sezonowanego przez 20-25 lat, na którym jest 9 górnych otworów
palcowych, służących do zmiany wysokości dźwięku, i 1 otwór dolny,
zakrywany kciukiem, służący do zmiany natężenia dźwięku. Drugą część stanowi stroik (ghamish lub yegheg), wykonany z
trzciny, która rośnie obficie wzdłuż brzegów rzeki Arax. w Armenii
stroik ma zazwyczaj długość 9-14 cm. Jest otoczony cienką elastyczną
drewnianą obręczą (dzaynkargavorich), regulującą stopień otwarcia stroika, na końcu zaś jest zamykany drewnianą osłoną (pakan), która chroni jego delikatną krawędź i utrzymuje jej właściwy kształt. Osłona ta zwisa w czasie gry na sznureczku.
Recytacja ormiańskiego eposu „Dawid z Sasunu”
Opowiada dzieje młodego śmiałka, który
broni swego kraju w nierównym pojedynku, mając wsparcie Boga. Epos
wpisuje się w tradycje popularnych opowieści o herosach, które
opowiadają historię narodu, ilustrując jego najgłębsze aspiracje. Recytacja ma miejsce co roku w
pierwszą sobotę października, w czasie wesel, rocznic, chrztów i wielkich świąt narodowych.
Recytujący występuje w narodowym stroju, na ogół w pozycji siedzącej,
przy akompaniamencie duduka.
Opowiadanie może trwać obecnie do dwóch godzin, w czasie których
przedstawia się kilka epizodów. Epos jest powszechnie uważany za jedno z
najważniejszych dzieł folkloru ormiańskiego, źródło wiedzy o
dziedzictwie ludu ormiańskiego, jego religii, mitologii, filozofii,
kosmologii, zwyczajach i etyce.
Ormiańska sztuka kamiennych krzyży
Chaczkar jest to ormiańska kamienna płyta wotywna upamiętniająca szczególne wydarzenia umieszczona w murach świątyń, wejściach do grobowców lub na rozstajach dróg. Płyty są ozdobione bogatą ornamentyką z krzyżem ormiańskim oraz napisem upamiętniającym zdarzenie lub fundatora.
Czaczkar w Haghpat z 1273 r.
fuente: es.paperblog.com
Czaczkar w Goshavank z 1291 r.
Kilka egzemplarzy można zobaczyć w Muzeum Historycznym Erewan
Tradycyjny chleb ormiański lawasz
Odgrywa szczególnie ważną rolę w kuchni ormiańskiej. Znany jest także w Iranie, Gruzji, Azerbejżanie, na Krymie i niektórych rejonach Turcji, a także w Libanie i Syrii. Tradycyjny lawasz jest wypiekany w tonirze – glinianym piecu o stożkowatym kształcie, zagłębionym w podłodze. Wypiekiem zajmują się kobiety, mężczyźni stawiają piece i konstruują narzędzia. W tradycji ludowej lawasz ma moc niszczenia zła, ściągania obfitości i oczyszczania domostw. Pełni funkcję obrzędową podczas wesel – nakładany jest na ramiona panny
młodej i pana młodego w celu zapewnienia pomyślności i płodności. Tradycja ta zakorzeniona jest w micie
o ślubie boga ognia Vahagna z boginią miłości Astghik. Aramazd – ojciec
wszystkich bogów i bogiń, twórca nieba i ziemi – położył na ramionach
Astghik biały lawasz. W drodze do domu pana młodego, lawasz spadł a
Astghik, przejęta ślubem, nic nie zauważyła. Rozgniewało to bardzo
Aramazda, który oznajmił, że ta która upuszcza lawasz na ziemię nigdy
nie będzie żoną i matką. Ślub został przerwany a Astghik i Vahagn
pozostali kochankami.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz