Călușari to członkowie tradycyjnego sekretnego bractwa w Rumunii, Mołdawii, Bułgarii oraz Macedonii praktykującego rytualny taniec akrobatyczny căluș, rusalii. Patronką bractwa jest „królowa wróżek” Herodiada (Doamna Zînelor) – lokalne wcielenie bogini Diany. Młodzi mężczyźni wprowadzani są do grupy przez mistrza (vatafa) posiadającego wiedzę tajemną, przekazaną mu przez przodków. Członkowie bractwa noszą pałki i miecze, a także drewnianą głowę konia i proporzec, na który składają przysięgę wierności. Według lokalnych wierzeń, Călușari byli obdarzeni mocą uzdrawiania, którą uwalniali poprzez rytualny taniec – căluș. Grupy tancerzy wędrowały od domu do domu, obiecując mieszkańcom zdrowie i dobrobyt. Najlepszą ochronę przed „zînami” zapewniał czosnek i bylica, stąd călușari żuli dużo czosnku, a nawet w celu uzdrowienia pacjenta pluli mu czosnkiem w twarz.
Początków rytuału upatruje się w pogańskich obrzędach w intencji
płodności, wykorzystujących symbol konia czczonego jako ucieleśnienie
słońca. Rytuał obejmuje tańce, scenki i piosenki odgrywane przy akompaniamencie dwóch par skrzypiec i akordeonu.
Tancerze ubrani w tradycyjne stroje – haftowane koszule, spodnie z
dzwoneczkami i kolorowe kapelusze, wykonują złożony taniec akrobatyczny z
podskokami, przytupami i stukaniem obcasami.
Tradycyjne pieśni Doina
Liryczna pieśń ludowa, pokrewna ukraińskiej dumie. Zwykle śpiewana jest przez jednego wykonawcę – kobietę lub mężczyznę, z akompaniamentem lub bez, nierzadko improwizowana. Teksty doiny mają duży ładunek emocjonalny – traktują o miłości, smutku, żałobie, tęsknocie. Do melodii doiny śpiewane są również kołysanki.
Wyrób ceramiki w Horezu
Umiejętność ręcznego wytwarzania wyrobów ceramicznych jest przekazywana z
pokolenia na pokolenie. Na ogół istnieje podział zadań między
mężczyznami i kobietami. Mężczyźni wydobywają glinę, którą następnie
oczyszczają, kroją i nawilżają. Surowiec wyrabia się, ubija i miesza,
uzyskując masę, z której garncarze z Horezu lepią czerwoną ceramikę.
Nadają jej pożądaną formę, stosując szczególnie trudną do opanowania
technikę, która wymaga koncentracji, siły i zręczności. Każdy garncarz
ma własny sposób modelowania, ale wszyscy przestrzegają tego samego
porządku poszczególnych czynności. Kobiety dekorują wyroby tradycyjnymi
wzorami przy pomocy specjalnych narzędzi i technik. Ich zdolność
dobierania wzoru i koloru stanowi o unikalnym charakterze ceramiki.
Barwy mają żywe odcienie ciemnego brązu, czerwieni, zieleni, błękitu i
„kości słoniowej z Horezu”. Wyrób jest wypalany w piecu. Garncarze
posługują się tradycyjnymi narzędziami: mieszadłem do czyszczenia z
ziemi, kołem garncarskim i szpachlą do modelowania, wydrążonym rogiem
byka i kijem z drucianą nasadką do wykonywania wzorów. W piecu pali się
drewnem. Zawód przekazywany jest w rodzinie, w warsztatach, poprzez
naukę u mistrza, a także na targach i wystawach.
Tańce Lad
Tańce Lad są rodzajem męskiego tańca ludowego znanego w
północno-zachodnich regionach Rumunii i wykonywanego podczas uroczystych
okazji, takich jak wesela i święta, a także podczas występów
scenicznych. Każda społeczność ma swoje własne odmiany tańca, ale
najczęściej jest on wykonywany w kole i charakteryzuje się wirtuozerią
oraz harmonijną kombinacją ruchów, takich jak: skoki, przytupywania,
wymachiwanie nogami i rękami. Szczególną rolę przypisuje się mężczyźnie
szkolącemu członków grupy, która może składać się z kilku do kilkunastu
tancerzy – chłopców i mężczyzn w wieku od 5 do 70 lat. Często taniec
prowadzi wodzirej, wybrany ze względu na swoje umiejętności. Grupy
tancerzy są zróżnicowane etnicznie i poszczególne mogą obejmować
rumuńskich, węgierskich i romskich wykonawców.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz