Samarkanda jest jednym z najdłużej zamieszkanych miast świata.
Starożytne miasto pod nazwą Marakanda powstało w VI wieku p.n.e. jako
stolica satrapii sogdyjskiej pod panowaniem perskiej dynastii Achemenidów. W 329 r. p.n.e. miasto zostało zdobyte przez Aleksandra Wielkiego. Okres rozwoju nastąpił dzięki powstaniu szlaku jedwabnego, łączącego Europę i Chiny. Samarkanda stała się największym miastem Azji Środkowej. W VIII wieku została podbita przez Arabów, którzy wprowadzili religię islamską. Za panowania Abbasydów Arabowie uzyskali od chińskich zakładników wziętych do niewoli po bitwie nad rzeką Tałas w 751 roku tajemnicę produkcji papieru. W rezultacie w Samarkandzie powstała pierwsza w świecie arabskim papiernia. W 1220 została zburzona przez Czyngis-chana. W latach 1369–1405 była stolicą rozciągającego się od Indii do Turcji państwa Timura. W ciągu 36 lat władca wzniósł nowe miasto i sprowadził do niego artystów i rzemieślników z całego imperium. Pod panowaniem Timurydów
miasto odzyskało swoje dawne znaczenie i stało się jednym z
najsłynniejszych ośrodków kultury, nauki i sztuki islamskiej. Największy
rozkwit Samarkanda przeżywała w XV wieku za panowania Uług Bega, wnuka Timura.
Samarkanda była jednym z miejsc zesłań Polaków po powstaniu listopadowym i powstaniu styczniowym.
Zespół architektoniczny Registon (Przysypany Piaskiem), obejmuje ogromy plac miejski otoczony z trzech stron przez medresy.
Medresa Uług Bega, ukończoną w 1420 r.; rozwiązania architektonicznie zastosowane w tej budowli były kopiowane w innych medresach Azji Środkowej w XV – XVII w.
Medresa Szir Dar (Posiadająca Siłę Lwa lub Z Lwami; nazwa nawiązuje do unikatowego w świecie islamu zdobienia na fasadzie medresy – dwóch lwów), ukończoną w 1636 r.; budowla ta wyraźnie nawiązuje układem i wystrojem do medresy Uług Bega.
Medresa Tillja Kari (Pokryta Złotem; nazwa nawiązuje do misternych zdobień wnętrza budynku: złoconych stiuków) z 1660 r.; budowla ta łączyła funkcje medresy i meczetu piątkowego.
foto: Béatrice BDM
Meczet
piątkowy, zwany meczetem Bibi Chanum, wybudowany w latach 1394–1404 na
zlecenie lub (według innych wersji) dla upamiętnienia zmarłej żony
Timura; ze względu na znaczne rozmiary (wysokość kopuły 44 m, szerokość
łuku iwanu 19 m) zaczął popadać w ruinę wkrótce po wzniesieniu i zawalił
się w czasie trzęsienia ziemi w 1897 r.; po runięciu głównego iwanu w
1969 r. rozpoczęły się prace renowacyjne, które trwają do dziś.
Mauzolea Timurydów i ich dostojników w kompleksie cmentarnym Szah-i Zinda (Żyjący Król) z XIV–XV w., powstałym wokół przypuszczalnego miejsca spoczynku Muhammada Kusama Ibn Abbasa, kuzyna Mahometa; najsłynniejsze i najpiękniejsze grobowce to: mauzoleum Szad–i Mulk Aghi (1371–1383), grobowiec Chodży Ahmada (1361) oraz mauzoleum Alego Nasafiego (1386); do kompleksu prowadzi wspaniały portal z 1435 r.).
Mauzoleum Gur-i Mir ( Grobowiec Emira) z lat 1403–1405, w którym spoczywa Timur, jego dwaj synowie oraz dwaj wnukowie (w tym Uług Beg); pierwotnie kompleks budowli składał się z madrasy, chanaki oraz mauzoleum przeznaczonego dla Pir Muhammada – ulubionego wnuka Timura.
Ruiny obserwatorium astronomicznego Uług Bega z 1428/1429 r.
Niedaleko znajdują się pozostałości po Marakandzie ( VI w p.n.e- 1220 n.e)
pozostałość po Marakandzie (VI w. p.n.e.-1220 n.e.),
Czytaj więcej na http://leksykony.interia.pl/haslo?hid=115782&utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefoxp
Czytaj więcej na http://leksykony.interia.pl/haslo?hid=115782&utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefoxp
pozostałość po Marakandzie (VI w. p.n.e.-1220 n.e.),
Czytaj więcej na http://leksykony.interia.pl/haslo?hid=115782&utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox
Czytaj więcej na http://leksykony.interia.pl/haslo?hid=115782&utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz