Lwów jest położony na pograniczu wschodniego Roztocza (Roztocze Lwowskie) i Wyżyny Podolskiej, nad rzeką Pełtwią. Został założony ok. 1250 przez króla Daniela I Halickiego, który nazwał miasto Lwowem na cześć swojego syna Lwa. W latach 1349-1370 znalazł się w składzie Królestwa Polskiego, 1370-1387 w składzie Królestwa Węgier, od 1387 do 1772 ponownie w składzie Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od 1434 był stolicą województwa ruskiego Korony. Od pierwszego rozbioru (1772) był pod władzą Austrii, jako stolica Królestwa Galicji i Lodomerii – kraju koronnego w składzie Austro-Węgier, aż do ich upadku (1918). W okresie zaborów był jednym z najważniejszych ośrodków nauki, oświaty i kultury polskiej oraz centrum politycznym i stolicą Galicji. Od 23 grudnia 1920 do 16 sierpnia 1945 został stolicą województwa lwowskiego II Rzeczypospolitej, był jednym z sześciu wielkich miast II Rzeczypospolitej, obok największej z nich Warszawy, Łodzi, Poznania, Krakowa i najmniejszego Wilna. W okresie II wojny światowej znalazł się pod okupacją sowiecką, niemiecką i ponownie sowiecką. W konsekwencji decyzji mocarstw wielkiej trójki zapadłych na konferencji jałtańskiej znalazł się w granicach USRR, a ludność polska została wysiedlona przez władze sowieckie.
Lwów jako miasto wieloetniczne rozwijał się do wybuchu II wojny światowej we współistnieniu wielu różnych narodowości: oprócz dominujących liczebnie Polaków. Miasto zamieszkiwali Żydzi, Ukraińcy, Ormianie, Niemcy, Czesi, Rosjanie i in.
Na Starym Mieście znaleźć można wiele budynków w stylu renesansowym, barokowym czy klasycystycznym.Na początku XX w. miasto wzbogaciło się o budynki w stylu secesyjnym, a w dwudziestoleciu międzywojennym wybudowano szereg budynków modernistycznych. Po wcieleniu miasta do Ukraińskiej SRR część z nich została przebudowana w duchu socrealizmu.
Rynek z XIV w
Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej, dawniej Teatr Miejski, został zaprojektowany przez prof. Zygmunta Gorgolewskiego. Jest to nie tylko dzieło sztuki architektonicznej, ale także rzeźby i malarstwa.
Arsenał Królewski został zbudowany w sąsiedztwie wschodniego odcinka murów obronnych z inicjatywy króla Władysława IV Wazy (stąd jego nazwa) oraz hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego.
Powstanie arsenału było podyktowane potrzebami militarnymi w związku ze
zbliżającą się wojną z Turcją – miał on być magazynem amunicji. Pracami
kierował w latach 1638-1646 generał artylerii koronnej,
inżynier-fortyfikator, topograf i komendant twierdzy lwowskiej w jednej
osobie, Paweł Grodzicki.
Czarna Kamienica stoi na Rynku pod nr. 4, została wzniesiona w latach 1588–1589 według projektu Piotra Barbona. Twórcą charakterystycznej elewacji był prawdopodobnie Andrzej Podleśny. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków polskiej architektury XVI w.; w latach 1926–1940 mieściła Muzeum Historyczne Miasta Lwowa, w tym od 20 listopada 1938 Muzeum Historyczne Obrony Lwowa. Od 1940 mieści ukraińskie Muzeum Historyczne.
Kamienica Królewska stoi na Rynku pod nr. 6, zbudowana w 1580 roku dla greckiego kupca Konstantego Korniakta, później w posiadaniu Jakuba Sobieskiego, a po jego śmierci — króla Jana III Sobieskiego, który przebudował ją na pałacową rezydencję z okazałymi komnatami i salą audiencjonalną.
Archikatedralny sobór św. Jura leży przy placu św. Jura, został zbudowany w latach 1744-1772 w stylu rokokowym. Stanowi, według niektórych opinii, najdoskonalsze
dzieło europejskiego późnego baroku.
Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki został założony przez króla Polski Jana Kazimierza w 1661 r. jako Akademia Lwowska, w okresie międzywojennym 1919–1939 Uniwersytet Jana Kazimierza; jeden z najstarszych uniwersytetów w Europie Wschodniej i na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, współcześnie jeden z największych ukraińskich uniwersytetów państwowych.
Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie (potocznie katedra Łacińska) to jeden z najstarszych kościołów Lwowa, znajdujący się przy południowo-zachodnim narożniku lwowskiego rynku.
Trójnawowy gmach w stylu gotyckim o długości 67 m i szerokości 23 m
zbudowany na przełomie XIV i XV wieku według planów architekta
miejskiego Piotra Stechera. Budowę świątyni rozpoczęto za czasów króla Kazimierza III Wielkiego w 1370 roku. Prezbiterium zasklepiono w 1404 roku, nawę w 1474. Kościół został poświęcony w roku 1405 przez biskupa przemyskiego Macieja Janinę – początkowo nie miał rangi katedry, stał się nią dopiero w 1412 roku, kiedy Lwów stał się siedzibą biskupią.
Katedra Ormiańska to jeden z najstarszych i najcenniejszych zabytkowych kościołów Lwowa, ufundowana przez Ormian
w II połowie XIV wieku, będąca niemal od początku ośrodkiem biskupstwa
ormiańskiego. Wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana, zachowała
ślady architektoniczne ze wszystkich etapów swojej historii. Ważne w
dziejach katedry znaczenie miała rozbudowa i modernizacja przeprowadzona
w I połowie XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem malowideł ściennych wykonanych w latach 1925–1929 przez Jana Henryka Rosena. Do 1945 roku świątynia była katedrą katolicką obrządku ormiańskiego pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Po II wojnie światowej, wraz z przyłączeniem Lwowa do ZSRR, wprowadzeniem ustroju komunistycznego i zmuszeniem Ormian do wyjazdu do Polski Ludowej
katedra została zamknięta i przekazana jako magazyn Lwowskiej Galerii
Obrazów. Funkcję tę pełniła do roku 2000. W latach 2000–2003 przekazana
ustanowionej w 1997 roku diecezji Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, obejmującej Ormian przybyłych na Ukrainę po II wojnie światowej.
Kościół Bożego Ciała i klasztor Dominikanów, obecnie greckokatolicka cerkiew Najświętszej Eucharystii jest położony przy pl. Muzealnym 1 w północno-wschodniej części starówki. Jeden z najwspanialszych barokowych zabytków Lwowa. Według tradycji pierwsi dominikanie
mieli przybyć do Lwowa już ok. 1234 za rządów książąt z dynastii
Romanowiczów. Drewniana świątynia, sięgająca być może lat 90. XIII w.
miała spłonąć podczas wojen o Ruś Czerwoną prowadzonych po 1340 przez
króla Kazimierza Wielkiego. Formalnej fundacji konwentu dominikanów dokonał w 1378 namiestnik króla Węgier i Polski, Ludwika książę opolski Władysław. Po pożarze w 1407 nakładem Mikołaja Benko i Anny z Żabokruków kościół
został odbudowany w stylu gotyckim razem z gmachami klasztornymi. Z
tamtych czasów być może pochodzi czarny krucyfiks z ołtarza głównego i otoczona kultem figura Matki Boskiej Jackowej,
wykonana w alabastrze (XIV w.) Za przypuszczalnego autora zespołu uważa
się mistrza Niczko (Mikołaja) z Krakowa. W 1511 kościół spustoszył pożar. Dzieło odbudowy wspomógł arcybiskup Bernard Wilczek. W 1527 kościół spłonął w czasie wielkiego pożaru, który pochłonął cały gotycki Lwów, pomimo tych klęsk klasztor Bożego Ciała podnosił się z upadku.
Po ataku Niemiec na ZSRR i zajęciu miasta (30 czerwca 1941) zostało utwożone getto, większość żydów zamordowano wiosną-latem 1942 w obozie śmierci w Bełżcu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz