Karnawał w Oruro ma swoje źródło w czasach przedkolonialnych, w
festiwalu Ito obchodzonym przez plemiona Uru poświęconemu hołdzie
inkaskiej Matce Ziemi - Pachamamie oraz władcy podziemi - Tio Supay. Festiwal został zakazany przez hiszpanów, następnie wznowiony i oficjalnie przetransformowany w wersję
chrześcijańską. Symboliczna postać Pachamamy została przemieniona w
postać Matki Boskiej, a Tio Supay w postać Diabła. Na zróżnicowanie
karnawału wpłynęła dodatkowo kultura niewolników sprowadzanych z Afryki
do pracy w kopalniach. Karnawał poświęcony jest Matce Boskiej z Socavon, opiekunce górników,
która jest równiez patronką miasta Oruro. To właśnie kaplica Matki
Boskiej Socavon jest celem paradujących procesji, które w niedzielę
składają jej hołd i obwieszczają, że Dobro zwyciężyło Zło.
Andyjska kosmowizja grupy etnicznej Kallawaja
Grupa etniczna Kallawaja, mieszkająca u podnóża gór Bautista Saavedra w
północnym regionie La Paz, ma korzenie sięgające okresu przedinkaskiego.
Jak wiele aspektów kultury andyjskiej, praktyki i wartości grupy
Kallawaja wykształciły się z połączenia elementów wierzeń
przedhiszpańskich i religii chrześcijańskiej. Określenie kallawaja
znaczy „kraina doktorów” lub „zielarze ze świętej krainy leków” i główne
zajęcie Kallawaja polega na uprawianiu pradawnych praktyk medycznych.
Różne rytuały i obrzędy związane z tymi zajęciami tworzą podstawę ich
lokalnej gospodarki. W kulturze grupy etnicznej Kallawaja andyjska
kosmowizja jest spójnym zbiorem mitów, rytuałów, wartości i środków
artystycznego wyrazu. Ich wyraźnie określony światopogląd, oparty na
systemach wierzeń pradawnych lokalnych społeczności, znajduje
odzwierciedlenie w tradycyjnej medycynie, której zalety są powszechnie
znane nie tylko w Boliwii, ale również w innych krajach Ameryki
Południowej, w których leczą księża-lekarze ze społeczności Kallawaja.
Sztuka uzdrawiania czerpie swoje niezwykłe możliwości z gruntownej
znajomości farmakopei zwierzęcej, botanicznej i mineralnej, a także z
wiedzy rytualnej silnie związanej z wierzeniami religijnymi. Wędrowni
uzdrawiacze, wyłącznie płci męskiej, leczą pacjentów, używając wiedzy
medycznej i farmaceutycznej, zdobywanej poprzez złożony system przekazu i
nauki zawodu, w którym istotną rolę odgrywa podróż. Podróżując poprzez
bardzo różnorodne ekosystemy, uzdrawiacze Kallawaja wzbogacają swoją
wiedzę, dotyczącą roślin leczniczych. Botaniczna farmakopea należąca do
najbogatszych na świecie, obejmuje 980 gatunków. Kobiety z grupy
Kallawaja biorą udział w wybranych obrzędach, opiekują się kobietami w
ciąży i dziećmi oraz tkają rytualne tkaniny z motywami i zdobieniami
odnoszącymi się do kosmowizji Kallawaja. Grupy muzyczne nazywane kantus
grają podczas ceremonii rytualnych na fletni pana i bębnie, aby nawiązać
kontakt z zaświatami.
Ichapekene Piesta – największe święto w San Ignacio de Moxo
Synkretyczne święto związane z reinterpretacją mitu założeniu miasta
Moxos i o zwycięstwie jezuity Ignacego Loyoli. Obchody rozpoczynają się w maju pokazami sztucznych ogni,
śpiewami i recytowaniem pochwalnych hymnów. W lipcu są odprawiane msze
dzienne i nocne, odbywają się czuwania przy zmarłych, kwesty i festyny. W
głównym przedstawieniu, opisującym zwycięstwo św. Ignacego, dwunastu
wojowników słońca w spektakularnym przebraniu z piór walczy ze
strażnikami świętego sztandaru – pierwotnymi „włodarzami” lasów, rzek i
jezior z czasów sprzed wprowadzenia chrześcijaństwa. Główna procesja obejmuje 48 grup uczestników
przebranych w maski przodków, a także zwierząt, co podkreśla wyjątkowy
szacunek dla natury. Bawią się oni i tańczą przy dźwiękach barokowej
muzyki misji jezuickich, a około północy z ich kapeluszy o szerokich
rondach rozbłyskują sztuczne ognie, symbolizując dar światła i wizję
życia we wzajemnym szacunku.
Pujillay i Ayrichi, muzyka i taniec ludu Yampara
Muzyka i taniec Pujillay są wykonywane przez mężczyzn w czasie obrzędów o tej samej nazwie ku czci odrodzenia się życia i obfitości plonów sprowadzanych przez deszcz. Dźwięki, tańce i stroje przywołują „Tata Pujillay”, demoniczną postać kipiącą życiem i energią. Grupa muzyków gra na różnego rodzaju fletach i na klarnecie z rogu. Przebrani za Tata Pujillay, bogato wystrojeni tancerze niestrudzenie wirują wokół ogromnego ołtarza przyozdobionego potrawami. Ayarichi tańczy się w czasie świąt katolickich świętych, których kult wpływa na porządek społeczny i wizję świata oraz na ochronę życia. W grupie znajduje się czterech tancerzy-muzyków grających na fletni Pana i na bębnach oraz od dwóch do czterech młodych tancerek. Kobiety zajmują się wykonywaniem dopracowanych w każdym szczególe strojów. W zorganizowanie obrzędów i zapewnienie obfitości jedzenia i napojów są zaangażowane różne środowiska.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz