Wyspa Kihnu leży na Morzu Bałtyckim w Zatoce Ryskiej. Przez lata izolowanej egzystencji wyspiarze wytworzyli i zachowali unikatową kulturę, której bliżej do krajów skandynawskich, niż kontynentalnej Estonii. Przejawia się ona w miejscowej gwarze, zwyczajach, legendach (przez niektórych określanych jako sagi), ludowych pieśniach oraz charakterystycznych strojach. Kobiety pielęgnowały tradycje – pieśni runicznych, ceremonii i obrzędów oraz rękodzielnictwa. Śpiew stał się integralnym elementem wspólnej pracy i obchodów świąt religijnych.
Do dnia dzisiejszego tkają ręcznie na krosnach tradycyjne
wełniane dzianiny, z których szyją stroje ludowe; z wełny dziergają
rękawiczki, pończochy i bluzki, często w jasnych kolorach i jaskrawe
paski, które zdobią dodatkowo haftami. Wiele ze wzorów nawiązuje do estońskich mitów i legend. Kobiety w dalszym ciągu noszą tradycyjne pasiaste spódnice z fartuchami na co dzień.
Leelo – polifoniczny śpiew z regionu Setumaa
Tradycyjny śpiew polifoniczny społeczności Seto zamieszkującej południowo-wschodnią Estonię – krainę Setomaa. Pieśni wykonywane są a cappella głównie przez kobiety. Pieśń rozpoczyna solo pierwszej śpiewaczki (sõnoline) do sylabicznej, prostej melodii o niezbyt szerokiej skali, po którym następuje refren śpiewany przez chór (koor). Partie solowe bazują na improwizacji – pierwsza śpiewaczka układa kolejne wersy pieśni. Śpiewaczki występują w tradycyjnych strojach ludowych.
Strój składa się z białej koszuli zdobionej haftem krzyżykowym w
różnych odcieniach czerwieni, ciemnej wełnianej sukni bez rękawów,
paska, barwnego fartucha i przepaski na głowę.
Całość dopełnia srebrna biżuteria w formie licznych łańcuszków i
wielkiej srebrnej broszy w kształcie tarczy, noszonej przez zamężne
kobiety. Dawniej śpiewy leelo towarzyszyły kobietom w pracach codziennych, dziś są wykonywane z okazji świąt i wydarzeń kulturalnych, np. podczas obchodów Dnia Królestwa Seto, kiedy to największe śpiewaczki otrzymują tytuł „królewskiej matki pieśni”.
Tradycja związana z sauną dymną w Võrumaa
Zajmują poczesne miejsce w życiu
codziennym społeczności võro w Estonii. Jest to cały zespół tradycji, w
tym zwyczaje związane z samą kąpielą, wyrobem biczów, budowaniem i
reperowaniem saun oraz wędzeniem mięsa. Sauna jest osobnym budynkiem
albo pomieszczeniem ogrzewanym przez kamienny piec i ma podest, na
którym można usiąść lub się położyć. Sauna nie ma komina i dym powstały w
wyniku spalania drewna zostaje w pomieszczeniu. Ciepłe powietrze
nasycone parą powstaje wskutek polewania wodą rozgrzanych kamieni. Do
sauny na ogół chodzi się w kilkuosobowej grupie i zostaje tam do
wystąpienia potów. Kąpiący biczują się, by oczyścić skórę z martwego
naskórka i pobudzić krążenie. Po wypoceniu się, biczowaniu i odpoczynku
oraz ewentualnych zabiegach terapeutycznych, ludzie wychodzą na
zewnątrz, żeby ochłonąć i spłukać ciało wodą. Tradycje związane z sauną dymną to w pierwszym
rzędzie tradycje rodzinne. Do sauny zazwyczaj chodzi się w sobotę lub w
dni poprzedzające święta czy ważne rodzinne wydarzenia: jej funkcją jest
odprężenie ciała i umysłu. Rodziny wzajemnie goszczą się u siebie.
Często starsza osoba przygotowuje kąpiel wraz z dziećmi, które stopniowo
nabywają potrzebnych umiejętności.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz