Siedmiogród lub Transylwania– kraina historyczna położona na Wyżynie Siedmiogrodzkiej w centralnej Rumunii. Pierwsze ślady zamieszkania Siedmiogrodu przez ludzi pochodzą z neolitu. Od III wieku p.n.e. tereny Siedmiogrodu zamieszkiwali Dakowie, którzy prawdopodobnie przybyli z Mołdawii i utworzyli tu silne państwo. Cesarz rzymski Trajan,
który wstąpił na tron w 98 roku, postanowił podbić Dację. Podbój przez
Rzym nastąpił w latach 101–106, Decebal zginął i utworzono wówczas nową
rzymską prowincję Dacja, która znajdowała się pod panowaniem rzymian aż do drugiej połowy III wieku. W późniejszych czasach Siedmiogród przechodził z rąk do rąk. Przybywali tutaj i zajmowali ten teren Goci, Hunowie, Gepidowie, Awarowie, Słowianie, Protobułgarzy, a od IX wieku Bułgarzy. Węgrzy podporządkowali sobie Siedmiogród w X wieku i na początku wieku XI. Królowie węgierscy osadzali tutaj związanych z Węgrami Seklerów, w XII wieku rozpoczął się napływ kolonistów saskich, którzy na początku XIII wieku stanowili już liczną grupę. Bardzo charakterystycznym elementem dziedzictwa Sasów są wsie z warownymi kościołami. W 1211 roku król węgierski Andrzej II osadził na części ziem siedmiogrodzkich krzyżaków, którzy chcieli stworzyć państwo zakonne. Rycerze zakonni otrzymywali znaczne przywileje, gdyż pomagali Węgrom w kolonizacji słabo zaludnionych obszarów. Szybko jednak król węgierski zaczął się krzyżaków obawiać i doprowadził do ich wygnania w 1225 roku. W latach 1241-1242 Siedmiogród został zniszczony przez najazd mongolski, w 1541 roku przeszedł pod panowanie tureckie przyjmując status zależnego księstwa, w 1867 roku stał się częścią Austro-Węgier. 26 lutego 1919 roku w traktacie wersalskim potwierdzono przyłączenie Siedmiogrodu oraz terenów położonych na wschód od niego do Rumunii.
funte: www.lahistoriaconmapas.com
Sasi pojawili się w dużej liczbie w Siedmiogrodzie w XIII w. dzięki akcjom osadniczym organizowanym przez królów węgierskich.
Zamieszkany przez nich rejon był narażony na liczne niebezpieczeństwa,
przede wszystkim związane z obecnością agresorów za łańcuchem górskim Karpat. Początkowo byli to Mongołowie (którzy kilkakrotnie spustoszyli Siedmiogród w XIII w.) i Połowcy, później władcy lokalnych państw (Mołdawia i Wołoszczyzna) nieraz realizujących swe interesy zbrojnie na terenie Siedmiogrodu, wreszcie – przez stulecia – Imperium osmańskie.
Z tego powodu w miejscowościach zamieszkanych przez osadników jednym z
najistotniejszych elementów zapewniających przetrwanie było tworzenie
fortyfikacji, które mogłyby zapewnić schronienie ludności w razie
niebezpieczeństwa. Najprostszym sposobem realizacji tego celu było
umacnianie murowanych kościołów. Tworzenie takich zespołów obronnych
trwało od XIII do XVI w.
Biertan
Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1283 r., natomiast kościół,
stojący na wzgórzu ponad wsią, wymieniany w źródłach jest na początku XV
w. Z pewnością zatem istniał już wtedy, a dzisiejszy kształt otrzymał w
początku XVI w., gdy dokonano jego przebudowy. Powstał wówczas gotycki, trójnawowy kościół halowy o gwiaździstym sklepieniu wspartym na ośmiobocznych filarach, z tego okresu pochodzą też: tryptyk, stalle, kamienna ambona z bogatą dekoracją rzeźbiarską. W XV w. rozpoczęto również wznoszenie potężnych fortyfikacji, stopniowo
poszerzanych do XVII w. – w tym czasie zbudowano wokół kościoła aż trzy
pierścienie murów obronnych. Do dzisiaj zachowały się ich baszty w
oryginalnym gotyckim założeniu.
Valea Viilor
Kościół warowny znajduje się w
centrum wsi. Pierwotna budowla powstała zapewne w XIV w., obecną
wzniesiono na przełomie XV i XVI stulecia. Jest to potężna budowla, w której wyróżnia się szczególnie wysoko nadbudowane ponad poziom nawy prezbiterium, pełniące funkcję baszty, podobnie jak i skromniejsza wieża wznosząca się ponad wejściem. Kościół otoczony jest pierścieniem murów obronnych z 4 basztami.
Câlnic
Wzmiankowany po raz pierwszy w 1269 r. zamek zachowany jest w bardzo
dobrym stanie. Został on wybudowany w XIII w. jako siedziba miejscowych
możnych pochodzenia węgierskiego o nazwisku Kelling, stanowiły ją
wówczas istniejące do dzisiaj, czworoboczną i trzykondygnacyjną wieżę
mieszkalną (donżon)
oraz otaczający ją mur obronny z dwiema basztami. W 1430 r. zamek
odkupili miejscowi chłopi, którzy go stopniowo rozbudowywali, m.in.
wznosząc drugi pierścień murów obronnych ze swego rodzaju barbakanem,
podwyższając donżon i nadając mu charakter wyłącznie obronny,
dobudowując baszty, a także budując przylegające do wewnętrznego
pierścienia murów pomieszczenia wykonane na potrzeby schronienia
ludności wsi i jej dobytku. Z XVI w. pochodzi kaplica, wzniesiona na
fundamentach wcześniejszej budowli.
Dârjiu
W kościele znajdują się cenne freski z XV w., zachowane tylko częściowo,
w istniejących do dzisiaj partiach przedstawiające m.in. sceny z życia św. Władysława.
Sama świątynia otoczona jest prostokątem murów obronnych z basztami z
XVI w. W
XVII w. poddasze kościoła adaptowano w celach obronnych (ze
strzelnicami i otworami do lania smoły). Wewnątrz kompleksu, przy
ścianie kościoła ustawione są skrzynie na zboże, w przeszłości
przypisane konkretnym rodzinom, z których każda miała obowiązek
uzupełniania zapasów na wypadek konieczności obrony.
Prejmer
Budowę pierwszego kościoła w Prejmer rozpoczęli w 1218 r. krzyżacy, a kontynuowali później cystersi – powstała świątynia na planie krzyża greckiego, z wielobocznymi zamknięciami ramion i wysoką wieżą nad skrzyżowaniem naw. Przebudowa kościoła nastąpiła w 2. połowie XV i na początku XVI w., gdy nadano mu kształt krzyża łacińskiego (poprzez przedłużenie nawy zachodniej, której dano sklepienie sieciowe). Mniej więcej z tego okresu pochodzą najcenniejsze zabytki ruchome z wnętrza kościoła – gotycki tryptyk ze scenami pasyjnymi i wczesnorenesansowe stalle.
Viscri
Już w XII w., przed przybyciem tutaj Sasów, powstał tu mały romański kościół zbudowany przez zamieszkujących tutaj Szeklerów. Wraz z przybyciem Sasów zaczęła się stopniowa rozbudowa świątyni – ostatecznie powstała gotycka trzynawowa bazylika
z potężną wieżą (wzniesioną jeszcze w XIII w. jako główny punkt
obronny, dominujący i dzisiaj nad całym zespołem), a ponadto kościół
ufortyfikowano i otoczono murami obronnymi. Rozbudowa kompleksu
następowała przez stulecia, aż do XVII w. W murach obronnych, od ich
wewnętrznej strony, umieszczono pomieszczenia służące jako schronienie
dla mieszkańców wsi i ich dobytku podczas częstych najazdów zza Karpat.
Saschiz
Kościół z końca XV w., wyposażony m.in. w nadbudowaną nad całą świątynią
dodatkową kondygnacją służącą celom obronnym. Obok niego wznosi się
dzwonnica, przebudowana na wzór jednej z wież nieodległego miasta Sighişoara. Ponadto w pobliżu wsi znajdują się ruiny średniowiecznego zamku chłopskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz